Na skraju Dubin położony jest kilkuwiekowy, prawie zapomniany, cmentarz, na którym według ksiąg parafialnych pochowani są mieszkańcy okolicznych wsi – Hajnówka, Dubiny, Orzeszkowo, Postołowo, Bielszczyzna, Lipiny, Nowosady, Kotówka i inne.
Wzmianki o pierwszych mieszkańcach okolic Dubin sięgają szesnastego-siedemnastego wieku i z tamtych czasów pochodzić mogą niektóre krzyże na nieczynnym od 1935 roku wiejskim cmentarzu.
Cmentarz prawosławny w Dubinach ma dużą wartość historyczną i regionalną – opowiada o dziejach parafii i okolicznych miejscowości. Zachowane nagrobki są przykładem miejscowej sztuki ludowej, są też autentycznym materialnym dokumentem, świadczącym o historii prawosławnej parafii w Dubinach.
Z inicjatywy potomków pochowanych tu mieszkańców wsi Bielszczyzna i proboszcza prawosławnej parafii w Dubinach, o. prot. Andrzeja Busłowskiego, cmentarz oraz położona w pobliżu, zbudowana w 1898 roku jako grobowiec Bazylewskich, kaplica św. Tomasza zostały wpisane do rejestru zabytków.
Obiekty te mają duże znaczenie dla parafii. Związane są z o. Parteniuszem Bazylewskim, wieloletnim proboszczem, budowniczym obecnej cerkwi parafialnej i fundatorem znajdującego się w niej ikonostasu.
O. Parteniusz Bazylewski obowiązki wikariusza pełnił w latach 1844-1851, a od 1853 do 1884 roku proboszcza. W ostatnich dniach byli i obecni mieszkańcy wsi Bielszczyzna, za zgodą konserwatora zabytków, ustawili tablicę o treści: „Tu spoczywają śp. Mieszkańcy wsi Bielszczyzna Rodziny: Pryczyniczów (przodkowie Lewczuków), Kotów, Kuczków, Zubenków, Baszunów, Omelianiuków. Niech na wieki pozostaną w pamięci potomnych”.
19 lipca po Liturgii w dubińskiej cerkwi Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny o. Andrzej Busłowski w obecności bardzo licznych byłych i obecnych mieszkańców tej wsi poświęcił tablicę. Po uroczystości uczestnicy spotkali się we wsi Bielszczyzna. Wszystko to odbudowuje poczucie więzi obecnych i dawnych mieszkańców, odnawia pamięć o wielowiekowej tradycji tej wioseczki i rozbudza potrzebę pamiętania o jej przodkach.
(ciąg dalszy dostępny w wersji drukowanej lub w E-wydaniu Przeglądu Prawosławnego)
Halina Wasiak
fot. Mateusz Maksymiuk, ze zbiorów autorki
