„Lato z wielokulturowym dziedzictwem” to cykliczny projekt Fundacji Oikonomos, dofinansowywany przez Narodowy Instytut Dziedzictwa. Ten rok przyniósł piątą edycję. Obok spotkań, wydawnictw, zasadniczą częścią są warsztaty dla młodzieży.
Co roku wolontariusze, i to nie tylko z Podlasia, ale nawet z odległych części Polski, biorą udział w warsztatach, na których uczą się robienia dokumentacji inwentaryzacyjnej, potem wiedzę tę stosują w praktyce. W ciągu czterech poprzednich edycji ogrom pracy związany z opisaniem wszystkich obiektów ruchomych, znajdujących się w zabytkowych cerkwiach w Supraślu, Topilcu, Choroszczy, Fastach, Topolanach, Królowym Moście, Wasilkowie i Folwarkach Tylwickich, a także w Gródku (parafialnej i cmentarnej), Michałowie, Nowej Woli (również parafialnej i cmentarnej) zebrany został w katalogach poświęconych poszczególnym świątyniom. Katalogi te nie są powszechnie dostępne, z uwagi na znaczenie zebranych informacji trafiły do parafii, archiwów cerkiewnych i służb konserwatorskich. Tegoroczna edycja różniła się, bo pracowano na cmentarzach, nie we wnętrzach świątyń, ale też była owocna. Może nawet najbardziej.
– W tym roku jednym z wymogów projektu była konieczność umieszczenia wyników badań w internecie – opowiada o. Jarosław Jóźwik, kanclerz Akademii Supraskiej, opiekujący się całym cyklem. Stąd cmentarze: dwa nieczynne – prawosławno-ewangelicki w Łapach i prawosławny w Surażu, oraz parafialne w Topilcu i Kożanach. Na wszystkich opisywano i czyszczono najstarsze nagrobki, do roku 1946. W Topilcu opisano 73 nagrobki, w Kożanach ponad 170. O. Jóźwik zaproponował też swoim topileckim parafianom „adopcję mogił”, chodzi o to, by każdy grób miał swojego konkretnego opiekuna, który będzie o niego dbał. Choć cmentarz w Łapach-Osse nie jest czynny, nie jest zaśmiecony. Znajduje się w uczęszczanym miejscu, należy do Skarbu Państwa, opiekuje się nim lokalny samorząd, istnieje w przestrzeni fizycznej i mentalnej.
(ciąg dalszy dostępny w wersji drukowanej lub w E-wydaniu Przeglądu Prawosławnego)
Natalia Klimuk
