BIAŁORUŚ
Cerkiew nie potrzebuje autokefalii
– Naszej Cerkwi nie jest potrzebna autokefalia, ten temat narzucany jest z zewnątrz – powiedział w wywiadzie dla russian.rt.com nowy zwierzchnik białoruskiej Cerkwi, metropolita miński i zasławski Beniamin. – Historia minionego wieku dowodzi, że kiedy ten temat był podnoszony, to okazywało się, że za autokefalistami stała grupa ludzi, którzy nie całkiem dobrze zaprezentowali się tutaj, w ojczyźnie, jest to taka cerkiewna organizacja, która nie uzyskała poparcia, nie została uznana. Zdaniem arcypasterza „temat ten podejmowany jest przez świeckich, którzy chcą przeforsować swoje idee”. Należy więc „zachować czujność i nie poddawać się naciskom”.
CYPR
Wizyta patriarchy Teodora II
Patriarchy aleksandryjskiego i całej Afryki Teodora II podczas jego tygodniowej wizyty od 11 do 18 września na Cyprze nie zaproszono do odsłużenia Liturgii w świątyniach cypryjskiej Cerkwi, w trakcie pobytu hierarcha odprawił Liturgię jedynie w należącej do jego jurysdykcji parafii św. Sawy w Starej Nikozji. W programie wizyty zaplanowano zarówno serię spotkań z cypryjskimi hierarchami, jak i władzami Cypru. Program spotkań z dostojnikami cerkiewnymi uległ zmianie – metropolita Tamasoss Izajasz oraz metropolita Kykkos Nektariusz trafili na kwarantannę z powodu kontaktu z chorymi na koronowirusa. Fakt ten skomentował na facebooku prawosławny publicysta, analityk i bloger Aleksander Wozniesienski. „I oto co wyszło – zwierzchnik aleksandryjskiego patriarchatu ma tydzień przebywać na Cyprze, ale nie dano mu odprawiać ani jednej Liturgii. Ponad wszelką wątpliwość jest to odpowiedź na jego brzydkie zachowanie, którego się dopuścił podczas swojej poprzedniej wizyty w 2019 roku, kiedy dokonał pominowienija raskolników, mimo próśb przyjmującej strony, by tego nie robić” – napisał Aleksander Wozniesienski. Na zakończenie swojej wizyty na Cyprze patriarcha Teodor II podczas spotkania z dziennikarzami odniósł się do reakcji ruskiej Cerkwi na przyznaną ukraińskim raskolnikam autokefalię i wyjaśnił dlaczego zaczął pominat’ zwierzchnika nieuznawanej przez większość lokalnych Cerkwi prawosławnej Cerkwi Ukrainy. – To zdecydowanie „nieprawidłowa reakcja” – skomentował przerwanie eucharystycznej jedności między moskiewskim i konstantynopolitańskim patriarchatami. Co do pominowienija podczas Liturgii w listopadzie 2019 roku „metropolity kijowskiego i całej Ukrainy” Epifaniusza wyjaśnił, że chciał w ten sposób „wyrazić poparcie naszemu powszechnemu patriarchatowi i prawu narodu Ukrainy do swojej autokefalicznej Cerkwi”. – Wierzę, że z czasem będziemy coraz jaśniej widzieć problemy i w końcu wszystkie Cerkwie zbiorą się razem, by dostrzec, że przeważa przede wszystkim jedność między nami i wola służenia narodom ziemi – dodał patriarcha Teodor.
FRANCJA
Ojciec Boris Bobrinski nie żyje
W nocy z 6 na 7 sierpnia w wieku 96 lat zmarł o. Borys Bobrinski, były dziekan Prawosławnego Instytutu Teologicznego św. Sergiusza w Paryżu, proboszcz parafii Świętej Trójcy w krypcie paryskiej cerkwi św. Aleksandra Newskiego. Borys Bobrinski urodził się w 1925 roku w Paryżu w rodzinie grafa Aleksego i Natalii Bobrinskich, którzy wyjechali z Rosji podczas rewolucji. Duży wpływ na jego zainteresowanie teologią wywarła bliska przyjaźń z Włodzimierzem Łosskim. W 1944 rozpoczął studia w Instytucie św. Sergiusza, które ukończył, broniąc pracy napisanej pod kierownictwem o. Grzegorza Fłorowskiego „Sakrament miropomazanija u wschodnich Ojców IV wieku”. W latach 1949-1951 odbył staż na wydziale teologii na uniwersytecie w Atenach, badał przechowywane w stolicy Grecji i na Atosie rękopisy św. Grzegorza Palamasa. W 1951 roku został wykładowcą historii Starożytnego Wschodu w Instytucie św. Sergiusza, w 1953 profesorem teologii dogmatycznej, później kierownikiem tej katedry. Jego zainteresowania dotyczyły głównie teologii trynitarnej. W 1959 roku przyjął święcenia diakońskie, potem kapłańskie (był ostatnim duchownym wyświęconym przez metropolitę Włodzimierza (Tichonickiego), którego emigrację z Polski wymuszono w 1924 roku). W latach 1965-1967 o. Bobrinski prowadził badania naukowe na wydziale teologii protestanckiej uniwersytetu w Neuchâtel w Szwajcarii, a w latach 1969-1990 w Wyższym Instytucie Badań Ekumenicznych Uniwersytetu Katolickiego w Paryżu. W 1968 roku, po tragicznej śmierci o. Piotra Struve, powierzono mu obowiązki proboszcza francuskojęzycznej wspólnoty Świętej Trójcy w krypcie cerkwi św. Aleksandra Newskiego. Kontynuował tłumaczenie tekstów liturgicznych na język francuski, prowadził katechizację dzieci i dorosłych, wydawał parafialny Biuletyn Krypty. W latach 70. występował w audycjach o prawosławiu we francuskiej telewizji i radiu. W 1979 roku razem z Jeleną i Jewgienijem Pozdiejewymi zapoczątkował audycje radiowe dla Rosji „Głos prawosławia”. Już jako doktor teologii w latach 1993-2005 pełnił obowiązki dziekana Instytutu św. Sergiusza. W 1998 roku został wybrany na członka rady diecezjalnej arcybiskupstwa prawosławnych rosyjskich cerkwi w Europie Zachodniej. Był dziekanem francuskojęzycznych parafii zachodnioeuropejskiego egzarchatu przy konstantynopolitańskim patriarchacie. Był ostatnim z wielkich przedstawicieli teologii rosyjskiej za granicą, dzięki którym stała się ona znana i ceniona na Zachodzie.
GRECJA
Po pożarze w Morii
– Unia Europejska powinna wziąć odpowiedzialność za obronę swoich wschodnich granic – poinformował zwierzchnik greckiej Cerkwi po pożarze w obozie Moria. Wyrażając głębokie współczucie w powodu dużego pożaru, który wybuchł w zamkniętym na kwarantannę obozie migrantów Moria na wyspie Lesbos, arcybiskup podkreślił: – Cerkiew ma prawo i obowiązek nie tylko wyrazić swój głęboki ból w związku z wydarzeniami w Moria, ale także głęboką troskę o to, co kryje się pod tą tragiczną sytuacją dla narodowej jednolitości i spokojnego życia w naszej ojczyźnie. Zdaniem hierarchy, w ciągu ostatnich miesięcy wdrażany jest „oszukańczy plan niedopuszczalnego, amoralnego i nieludzkiego wykorzystania zrozpaczonych uchodźców i migrantów ze wszelkimi konsekwencjami dla narodowego bezpieczeństwa i życia greckich kobiet i mężczyzn” i dzieje się to w czasie, gdy „sąsiedni kraj celowo i przy naruszeniu międzynarodowego prawa nasila napięcie na Morzu Egejskim i obraża uczucia religijne całego chrześcijaństwa”.
ROSJA
Odnaleziono pieczęć świętego Teoktysta
Pieczęć kanonizowanego przez ruską Cerkiew nowogrodzkiego arcybiskupa Teoktysta znaleźli archeologowie w Nowogrodzie Wielkim. Badacze datują znalezisko na początek XIV wieku. Ołowianą pieczęć (albo bullę), którą w starożytnej Rusi poświadczano ważne dokumenty, odkryto na Troickich Wykopaliskach nieopodal nowogrodzkiego Kremla. Zdaniem specjalistów, pieczęć tę wykorzystywano w latach 1300-1308, a należała do arcybiskupa Teoktysta, który w tym okresie stał na czele nowogrodzkiej diecezji. Jego chirotonia, pierwsza w historii nowogródzkiej cerkwi Hagia Sophia, była wielkim wydarzeniem. I byst’ radost’ Nowgorodu o swojem władyce i swierszisza prazdnik swietieł – odnotowała nowogrodzka kronika. Kanonizowano go w 1664 roku, gdy po modlitwach przy jego moszczach zaczęło dochodzić do cudów. Do 1917 roku relikwie świętego znajdowały się w nowogrodzkim Jurjewskim Monasterze, potem uważano je za utracone. W 2015 roku sarkofag z moszczami odnaleziono w soborze św. Jerzego Jurjewskiego Monasteru.
SERBIA
Przed wyświęceniem cerkwi św. Sawy
Dobiegły końca prace nad mozaikami w cerkwi św. Sawy Serbskiego w Belgradzie. Zajmują ogromną powierzchnię – 15 tysięcy metrów kwadratowych, a w ich powstaniu i montażu dużą rolę odegrali specjaliści z Rosji. Świątynia św. Sawy jest największym budowlanym przedsięwzięciem serbskiej Cerkwi, która trwa od ponad 120 lat. Za jej początek uważa się rok 1894, prace budowlane zaczęły się tak naprawdę w 1935 roku i przez kolejne cztery lata udało się wznieść ściany na wysokość 12 metrów. Potem wstrzymał je wybuch drugiej wojny światowej i zmiana ustroju w ówczesnej Jugosławii. Do budowy powrócono dopiero w 1986 roku. W 1989 roku osadzono kopułę. W 2004 roku cerkiew otwarto, ale prace nad wewnętrznym wystrojem trwały jeszcze ponad 16 lat.
(ciąg dalszy dostępny w wersji drukowanej lub w E-wydaniu Przeglądu Prawosławnego)
Na podst. spzh.news, sobor.by, pravoslavie.ru oprac. Ałła Matreńczyk fot. pravoslavie.ru
