Inicjatywa społeczna „Nasza Pamięć” oraz Białoruskie Towarzystwo Historyczne z siedzibą w Białymstoku zamierzają wznieść pomnik na grobie św. Marii Pietruczuk, znajdującym się na cmentarzu prawosławnym w Maleszach pod Bielskiem Podlaskim. Ideę budowy pomnika pobłogosławił metropolita warszawski i całej Polski Sawa. Władyka napisał: „Szlachetne dzieło. Pochwalam. Projekt pomnika zatwierdzam”.
Święta Maria Pietruczuk 2 lutego 1946 roku padła ofiarą napadu oddziału Pogotowia Akcji Specjalnej Narodowego Zjednoczenia Wojskowego pod dowództwem kpt. Romualda Rajsa pseudonim „Bury” na wieś Szpaki. Oparła się wówczas gwałtowi. Jeden z napastników strzelił do niej z automatu.
Dwudziestoletnia kobieta zmarła od ran 6 lutego 1946 roku w szpitalu w Bielsku Podlaskim.
W 2020 roku Sobór Biskupów zaliczył Marię Pietruczuk w poczet Świętych Męczenników Chełmskich i Podlaskich. Jest Świętą Cerkwi prawosławnej.
W 2018 roku inicjatywa społeczna „Nasza pamięć” odnalazła resztki Jej zniszczonego i zapomnianego grobu, połamanego krzyża i zwalonej płyty nagrobnej. Prosiły o litość i pamięć. Poproszono o pomoc prof. Jerzego Uścinowicza, który nowy pomnik zaprojektował.
Ofiary na budowę pomnika można wpłacać na konto bankowe:
Białoruskie Towarzystwo Historyczne
IBAN PL 70 1240 5211 1111 0000 4930 2882
z dopiskiem „Nasza Pamięć”.
