Niezależnie od tego, czy człowiek tego chce, czy nie, czas przemija i z każdym rokiem przybywa lat. Niepostrzeżenie w życiu zaczyna zwiększać się przeszłość, a zmniejszać się przyszłość ziemskiego istnienia. Świadomość tego jest bardzo cenna, gdyż może pomóc człowiekowi poznać wiele rzeczy i postępować rozsądnie w różnych życiowych okolicznościach. Starajmy się wykorzystywać wolne chwile z duchową mądrością, ponieważ każdy odpowie na Sądzie Ostatecznym w jaki sposób wykorzystał czas ziemskiej egzystencji, dany mu przez Boga. Znaczenie kwestii wykorzystania czasu można zobaczyć na przykładzie świętych, którzy zawsze starali się spożytkować go tak, aby nie stracić ani minuty bez celu.
Dzisiaj często można usłyszeć: „Boże, daj mi czas, aby wychować dzieci, ułożyć ich życie, dokończyć wszystkie poczynania, które rozpocząłem lub planuję, zrobić więcej dobrego, ukończyć ten niekończący się wir spraw…”. Jednakże czy ktokolwiek zastanowił się, czy to wszystko jest uzasadnione, ponieważ gdyby ktoś żył nawet przez tysiąc lat, mimo wszystko nie miałby wystarczająco dużo czasu na załatwienie wszystkich swoich spraw. Człowiek nieustannie zadaje tysiące pytań, rozpoczyna wiele przedsięwzięć, które nie mają końca i bardzo często z tego powodu jest zdenerwowany i niespokojny.
Co mamy na myśli, gdy mówimy „spokój”? W rzeczywistości człowiek może zaznać spokoju tylko wtedy, gdy będzie się starał codziennie poświęcać przynajmniej trochę czasu na modlitwę. Jeśli po męczącym dniu ludzie poświęciliby choćby chwilę na rozmowę ze swoim Stwórcą, wtedy z pewnością poczuliby spokój ducha i zaznaliby prawdziwego odpoczynku, ponieważ wypoczynek i odprężenie to nie tylko podróże lub możliwość wytchnienia dla ciała przez określoną liczbę godzin. Oczywiście odpoczynek cielesny jest niezbędny człowiekowi, ale odpoczynek duchowy jest najważniejszy. Każda osoba prawdziwie odpoczywa duchowo tylko wtedy, gdy nawiązuje żywy kontakt z Bogiem. Odbywa się to przede wszystkim w czasie nabożeństw, podczas których serce człowieka napełnia się łaską Świętego Ducha, a myśli wznoszą się do Boga. Słowa modlitwy zostały napisane przez świętych, mających osobiste doświadczenie działania Świętego Ducha, odczucia obecności Boga w sercu, którzy dokładnie wyrazili własne mistyczne doświadczenie w cerkiewnych hymnach i tekstach liturgicznych. Uczestnicząc w nabożeństwach, mamy możliwość poczucia prawdziwego odpoczynku, duchowego spokoju i wyciszenia, których nie zapewnią ani najlepsze hotele na świecie, ani kurorty. Często przecież bywa tak, że ludzie powracający z pobytów w takich miejscach są jeszcze bardziej zmęczeni i poirytowani.
W naszych czasach można zaobserwować dziwną regułę. Wiele osób spędza wieczory w miejscach rozrywki, ale zamiast się tam uspokoić i opanować rozdrażnienie, wraca w nastroju pełnym gniewu, złości, a najmniejszy pretekst może stać się przyczyną kłótni. W Cerkwi prawosławnej wszystko dzieje się dokładnie odwrotnie. Św. Jan Złotousty w swoim dziele naucza: „Czy chcesz wiedzieć, czym jest Cerkiew i jakie jest jej cudowne działanie? To całkiem proste. Wejdź do świątyni i zobacz, że wilki zamieniają się w owce, wchodzi złoczyńca, a wychodzi święty, wchodzi gniewliwy, a wychodzi spokojny, wchodzi człowiek, a wychodzi anioł. Cóż ja mówię, anioł? Wchodzi człowiek, a wychodzi bóg według łaski”. Tym jest właśnie Cerkiew. Nikt nie może zaprzeczyć, że człowiek zaznaje prawdziwego spokoju poprzez uczestnictwo we wspólnej modlitwie, słuchanie cerkiewnych hymnów i dlatego w Cerkwi prawosławnej jest tak wiele nabożeństw.
(ciąg dalszy dostępny w wersji drukowanej lub w e-wydaniu Przeglądu Prawosławnego)
Metropolita Limassol Atanazy (Nikolaou)
tłum. Andrzej Charyło
fot. www.pemptousia.com
