Меркаванне пра бульбу папсавала даўняя традыцыя, калі яна прымянялася з мясам і тоўстымі соусамі. Адсюль меркаванне, што ад яе таўсцеюць. А пра бульбу праўда такая: калорый у ёй няшмат. Затое з’яўляецца выдатнай крыніцай клятчаткі, што выдатна рэгулюе страваванне. Утрымлівае шмат каштоўных бялкоў, крухмал, вугляводы і мінеральныя солі – жалеза, фосфар, магній, кальцый, фалійную кіслату, калій. Багатая вітамінамі A, C, D, Да, Е, РР і В1, В2, В6. Харчовая каштоўнасць бульбы настолькі вялікая, што на працягу доўгага часу можа яна быць адзінай ежай чалавека – без шкоды для здароўя. Не вылівай ваду ад бульбы. Уратуе тваё жыццё!
Звычайна, цадзіўшы бульбу, выліваем ваду, што з’яўляецца вялікай памылкай! Бульба малакаларыйная і лёгка засвойваецца. Падчас падрыхтоўкі некаторыя з каштоўных інгрэдыентаў з бульбы застаюцца ў вадзе, якую можам выкарыстоўваць. Тое, што вада з варанай бульбы з’яўляецца надзвычай каштоўнай, на жаль, вельмі мала хто ведае. Як аказалася, тую ваду можна выкарыстаць, між іншым, для паліву кветак (калі, вядома, бульба варылася без солі), на яе аснове можна прыгатаваць смачныя гусцейшыя і пажыўныя супы і соусы, гэтая вада дапамагае вылечыць камяні ў нырках (рэгулярна піць ваду з адцэджаных бульбін); вада з варанай бульбы выдаляе камень у чайніку, можна выкарыстоўваць яе як «вадкасць для мыцця посуду» – гэта правераны прыродны сродак, які вялікае выдаленне каменя. Калі вада не салёная, можна заліць ёю нарэзаную і падушаную капусту, праз некалькі дзён павінна быць кіслая. Пасля астуджэння добра памачыць у ёй рукі ці ногі – яна змякчае і танізуе скуру.
Саграваючы напой пры прастудзе і запаленнях: у гарачую вада пасля зваранай бульбы, дадаць палову нарэзанай цыбулі і перац.
А што можа лечыць бульба? Вось пералік захворванняў, для якіх бульба панацэя.
Язвы страўніка ці дванаццаціперснай кішкі: піць ½ шклянкі сырога бульбянога соку 3 разы на дзень. Сок піць за 30 хвілін да ежы на працягу 1 месяца. Для паляпшэння смаку можна дадаць трохі мёду ці маркоўнага соку; Камяні ў нырках, слабасць: адвар з вараных бульбяных абіркаў; Падвышаная кіслотнасць, запоры, захворванні печані: сок з цёртай бульбы – 2 разы на дзень па 2 сталовыя лыжкі, 30 хвілін да ежы; Сверб, экзема, раздражненне скуры: ½ кг крухмалу, растворанага ў халоднай вадзе – уліць у гарачую ванну; Апёкі, абмаражэнні, расколіны скуры: абкручванне старой сырой бульбай; Фарынгіт (запаленне горла): горла паласкаць сокам з цёртай бульбы; Нефрыт (запаленне нырак): пасядзець пяць дзён на бульбяной дыеце (напрыклад, таўканіца, бульбяны суп, печаная бульба, галушкі).
Сок сырой бульбы забівае… і аздараўляе! Мае неацэнныя лячэбныя ўласцівасці.
Бульбяны сок забівае любыя небяспечныя бактэрыі. Гэта бальзам для страўніка, рэальнае палягчэнне для тых, хто змагаецца з кіслотнасцю і дыспепсіяй. Бульба валодае значнымі лячэбнымі ўласцівасцямі: кампрэсы з сырой цёртай бульбы загойваюць нават самыя зацягнутыя раны. Выкарыстоўваецца для ліквідацыі наступстваў абмаражэння – падмарожаныя рукі ці ногі пажадана памачыць у вадзе з-пад варанай бульбы. Можна таксама прыкладваць цёртую сырую бульбу. Сцёртай пульпай з сырой бульбы лечацца сінякі, лішайнікі і вывяржэнні на скуры, таксама алергічныя. На стрэмкі і экземы: стрэмку выдаляецца, трымаючы палец у гарачай вадзе, у якой варылася бульба. Купанне ў адвары бульбы рэкамендавалі пры экземе. Пры гэтай хваробе таксама можна прыкладваць лустачкі сырой бульбы. Упрыгожванне рук: бульба вельмі танны амаладжальны касметык для рук – бульбу, звараную ў лупіне, ачысціць са скуркі і змяшаць з малаком. Пюрэ расшмараваць на далонях і пакінуць на нейкі час.
Ксёндз Кнэйп раіў выкарыстоўваць пасту з адваранай бульбы, здробненую рукамі і змешчаную ў палатняны мяшочак, прыкладваць як кампрэсы ад розных боляў: курчаў у страўнікава-кішачным шляху, катарах страўнікава-кішачнага шляху, пры расцяжках, артрыце, ішыясе, люмбага, фурункулах, запаленні скуры, болях у пазваночніку, катары верхніх дыхальных шляхоў. На боль вуха – рэкамендуецца гарачае пюрэ ў торбачцы прыкладваць да вуха. Трымаць аж астыне, па меншай меры каля 10 хвілін. Лячэнне паўтараць кожны дзень, пажадана ўвечары перад сном, 7-9 дзён. Лечыць у дадзеным выпадку крухмал і цяпло. Апёкі – цёртую свежую бульбу пракладваць да хворага месца. Гэты просты сродак хутка здымае боль і прадухіляе разбурэнне скуры і «бурбалкі». Трэба гэта выканаць як мага хутчэй пасля апёку і часта мяняць. Крухмал, які змяшчаецца ў бульбе, таксама захоўвае скуру ад раздражнення.
(ciąg dalszy dostępny w wersji drukowanej lub w e-wydaniu Przeglądu Prawosławnego)
Міра Лукша
