Home > Artykuł > Nagrody Ostrogskiego przyznane

Nagrody Ostrogskiego przyznane

Kapituła Nagrody, pracująca pod kierunkiem redaktora naczelnego Przeglądu Prawosławnego Eugeniusza Czykwina, uhonorowała w tym roku Nagrodą Księcia Konstantego Ostrogskiego (32 edycja) cztery osoby z Polski, Rosji, Białorusi i Czarnogóry. Nagroda jest przyznawana za wybitne osiągnięcia w dziedzinie rozwoju duchowości, myśli i kultury prawosławnej oraz działania na rzecz jednoczenia chrześcijan.

Ks. Biskup Michał Janocha jest rzymskokatolickim duchownym, od 2015 roku biskupem pomocniczym warszawskim, równolegle historykiem sztuki, profesorem Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, o niekwestionowanym naukowym dorobku. Urodził się w 1959 roku w Warszawie, związany był z młodzieżowymi kręgami katolickimi i choć już wtedy przepowiadano mu karierę duchowną, wybrał świeckie studia na Akademii Teologii Katolickiej (wcześniejsza nazwa UKSW) i dopiero później zdecydował się na naukę w seminarium i studia teologiczno-filozoficzne. Ikonografia od początku była głównym polem jego zainteresowań naukowych, zwłaszcza sztuka cerkiewna dawnej Rzeczypospolitej i tradycja bizantyńska, przede wszystkim jej odbicie w sztuce zachodniej. Bada i porównuje twórczość chrześcijańskiego Wschodu i Zachodu, wspólne źródła i odrębne drogi rozwoju. Ikona nie jest dla niego, jak dla wielu historyków, jedynie pięknym obrazem, artefaktem, czuje i rozumie jej religijny sens, teologiczne przesłanie, głębię duchowości. Spośród wydanych przez niego książek wymienić należy Ukraińskie i białoruskie ikony świąteczne w dawnej Rzeczypospolitej. Problem kanonu (2001) i Ikony w Polsce. Od średniowiecza do współczesności (2008), album, kompendium wiedzy i wprowadzenie w świat religijnych doświadczeń. Opublikował około 130 artykułów naukowych, z prof. Waldemarem Delugą współredaguje czasopismo Series Byzantina. Studies on Byzantine and Postbyzantine Art.

Na ręce biskupa budimljańsko-nikšickiego Joanicjusza (Mićovičia), najbliższego współpracownika zmarłego w 2020 roku metropolity Czarnogóry i Przymorza Amfilochija przyznaliśmy nagrodę za obronę praw Cerkwi przez setki tysięcy Czarnogórców w 2020 roku. Metropolia czarnogórska i przymorska jest częścią serbskiego patriarchatu. Władze Czarnogóry w końcu 2019 roku przeforsowały ustawę, która dawała możliwość ingerencji państwa w wewnętrzne sprawy Cerkwi i ograniczała prawa prawosławnych duchownych. Stworzono prawną możliwość przejmowania prawosławnych świątyń i monasterów na rzecz skarbu państwa z perspektywą ich przekazania rozłamowej, utworzonej w 1999 roku z poparciem władz, nieuznawanej przez światowe prawosławie strukturze „Czarnogórska Cerkiew Prawosławna”. Miało to doprowadzić do marginalizacji, a nawet likwidacji kanonicznej Cerkwi w Czarnogórze. W obronie Cerkwi stanął ś.p. metropolita Amfilochiusz z biskupem Joanicjuszem i wiernymi. Protesty przybrały formę modlitewnych litji- -marszów, podczas których wierni nieśli ikony i śpiewali religijne pieśni. Protesty trwały miesiącami i były organizowane zarówno w dużych miastach, jak i w małych wsiach. Szacuje się, że w największych litijach wzięło udział jednorazowo nawet trzysta tysięcy osób w całym kraju, liczącym około 600 tysięcy obywateli, w którym mieszkają także muzułmanie i katolicy. Protesty miały religijny charakter i pozbawione były haseł politycznych. Podczas epidemii koronawirusa przeniosły się do Internetu albo przybierały formę przejazdów samochodami. Religijna manifestacja narodu doprowadziła do zwycięstwa w demokratycznych wyborach partii opowiadającej się za wycofaniem kontrowersyjnej ustawy i odsunięcia od władzy jej inicjatorów, rządzących krajem od ponad trzydziestu lat. Litije stały się symbolem jedności i żywej wiary prawosławnych w Czarnogórze oraz inspiracją dla całego prawosławnego świata. Pokazały, w jaki sposób modlitewnie i pokojowo można bronić Cerkwi. Władyka Joanicjusz urodził się w 1959 roku w pobliżu Nikšiciu. Jest absolwentem wydziału teologicznego i filozoficznego Uniwersytetu Belgradzkiego. W 1990 roku złożył śluby zakonne, rok później przyjął święcenia diakońskie i kapłańskie i został przełożonym monasteru Sawina. W następnym roku został przeniesiony do monasteru Narodzenia Bogarodzicy w Cetynii jako jego przełożony i wykładowca przymonasterskiego seminarium. Od 1999 roku jest biskupem pomocniczym metropolii Czarnogóry i Przymorza z tytułem biskupa budimljańskiego. Rok później został biskupem budimljańsko-nikšickim.

O. Kirył Szkarbul, proboszcz parafii ruskiej Cerkwi na Tajwanie, absolwent studiów na uniwersytecie w Toronto (ekonomia, zarządzanie), Moskiewskiej Duchownej Akademii i Uniwersytecie Chengchi w Tajpej (Tajwan), na którym ukończył studia filozoficzne i obronił pracę doktorską z zakresu filozofii. Misjonarz, biblista, sinolog, lingwista. Tuż po przyjęciu święceń z błogosławieństwa arcybiskupa jegorjewskiego Marka, przewodniczącego zarządu patriarchatu moskiewskiego do spraw instytucji zagranicznych ruskiej Cerkwi odrodził, założone jeszcze przez św. Mikołaja Japońskiego, dwie prawosławne parafie na Tajwanie, zorganizował dwie kolejne. Zapoczątkował i przez trzy lata kierował rosyjską misją prawosławną na Filipinach (2014-2017), odbył trzy podróże misyjne na Timor Wschodni, zakładając tam prawosławną wspólnotę (2019), ponad miesiąc spędził w Papui Nowej Gwinei (2020) chrzcząc kilku Papuasów i organizując stuosobową grupę katechumenów. Dzięki jego wysiłkom zarówno Timor Wschodni jak i Papua Gwinea, zostały włączone do egzarchatu Azji Południowo-Wschodniej moskiewskiego patriarchatu. Kierownik grupy tłumaczy ksiąg liturgicznych i Ewangelii św. Marka na język chiński, teraz wraz z zespołem pracuje nad przekładem Ewangelii św. Mateusza, tłumaczy też na chiński „Prolog ochrydzki” św. Mikołaja Serbskiego (o laureacie piszemy na stronie 13).

O. Fiodor Kriwonos jest duchownym – służy w katedralnym soborze Świętego Ducha w Mińsku, teologiem i historykiem białoruskiej Cerkwi. Wykłada jako docent w mińskich szkołach duchownych. Fakultet historii ukończył na Białoruskim Państwowym Uniwersytecie, po czym pracował jako badacz w Państwowym Muzeum Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej oraz w historyczno-kulturowym muzeum „Zasławl”. W 1990 roku rozpoczął pracę w mińskim eparchialnym kierownictwie, zajmując się problemami historii Cerkwi. Praca doktorska o mińskiej eparchii w latach 1917-1939, napisana pod kierunkiem profesora teologii, metropolity mińskiego i słuckiego Filareta, stała się podstawą do wydania monografii У Бога мёртвых нет (2007 r.) O. Fiodor Kriwonos od dwudziestu lat studiuje żywoty i dokonania nowych męczenników, stając się na Białorusi najbardziej kompetentnym specjalistą w tej tematyce. Ponad dziesięć lat pozostawał sekretarzem komisji do spraw kanonizacji świętych Białoruskiej Prawosławnej Cerkwi. Opublikował serię wykładów dla studentów mińskiego duchownego seminarium na temat białoruskiej Cerkwi w XX wieku. Jest autorem wielu publikacji na temat cerkiewnej historii Białorusi, wśród których wyróżniają się Синодик за веру и Церковь Христову пострадавших в Минской епархии (1918-1951 годы) (1996), Жития священномучеников Минской епархии. 1-я половина XX века (Mińsk 2002), Мученический и исповеднический подвиг Могилевских святителей XX века (Mińsk 2002), Житие Блаженной Валентины Минской (Mińsk 2007, в соавторстве с Т. Н. Дашкевич), Многи скорби праведным (Mińsk 2011), Но печаль ваша в радость будет (Żyrowice 2013). O. Fiodor Kriwonos, urodzony w 1962 roku, upowszechnia na szeroką skalę swoje naukowe badania, nauczając, publikując, uczestnicząc w konferencjach i seminariach, spotkaniach. Białoruska Cerkiew uhonorowała go medalem św. Cyryla Turowskiego.

Kapituła Nagrody Księcia Konstantego Ostrogskiego

Odpowiedz