Nadszedł czas, początek duchowych zmagań i zwycięstwa nad demonami,
wszelka broń wstrzemięźliwości, anielska wspaniałość, odwaga
wobec Boga. Przez nie Mojżesz został rozmówcą ze Stwórcą
i głos niewidzialny przyjął swymi uszami.
Panie, jako Przyjaciel człowieka uczyń i nas godnymi pokłonienia się
Twoim cierpieniom i świętemu zmartwychwstaniu.
(Stichera na Chwalcie. Niedziela seropustna)
Tymi słowami nasza Matka – Święta Cerkiew – wzywa nas do spotkania i przejścia przez Wielki Post 2021 roku, przygotowującego nas do święta Zmartwychwstania Chrystusa.
Dla prawosławnych chrześcijan w naszych złożonych, trudnych czasach, pełnych duchowych rozczarowań, wszelkiego rodzaju pokus i ograniczeń, Wielki Post ma ogromne znaczenie duchowe. To czas specjalnych modlitw, oczyszczenia i wstrzemięźliwości. To one dają człowiekowi impuls w postaci nowych sił do zmagań z pokusami naszych czasów. Główną ideą postu jest wyniesienie duszy ponad ciało, wzbudzenie do pokuty za grzechy i postanowienia, aby ich więcej nie popełniać i patrzeć na otaczający nas świat oczyma osoby oczyszczonej duchowo. Osoba zdrowa duchowo oczyma duszy widzi otaczającą rzeczywistość i ocenia ją w sumieniu wiary i z czystym sercem.
Nigdy wcześniej, jak ma to miejsce dzisiaj, człowiek nie był tak silny w świecie materialnym. Przejawy świata są człowiekowi posłuszne, a pandemia jest w tym pomocna.
Człowiek nigdy wcześniej, jak ma to miejsce dzisiaj, nie był tak słaby i pusty duchowo.
Jaki jest tego powód – pytamy. Jest ich wiele. Jednym z głównych powodów jest katastrofalna zamiana miejscami wartości, polegająca na tym, że współczesny człowiek zamiast służyć duchowi, służy ciału i pożądliwościom. Z tego to powodu rozmnożyło się bezprawie, ostygła miłość. Człowiek, utraciwszy zdolność kochania, stracił wewnętrzną siłę i stał się zabawką w rękach swoich namiętności i wszelkiego rodzaju złych mocy, które go opętały. Obraz szatańskiej mocy nie jest już niczym przykryty. Zamiast obrzydzenia wobec zła, moc ta nie jest niczym okryta i wykonuje swoją destrukcyjną pracę. Na naszych oczach na całym świecie trwa proces uwodzenia ludzi.
Bracia i siostry! Co możemy zrobić my, prawosławni, wierni Chrystusowi?
Dzisiejszemu złu możemy oprzeć się jedynie dzięki rozumnej wierze i pomocy Chrystusa. Aby była ona w nas skuteczna, trzeba we wszystkim: i dużym, i małym być całkowicie wiernym Chrystusowi i swojej Cerkwi. Nasza wierność Chrystusowi umacnia się podczas Wielkiego Postu. To czas pokory i pokuty. Szatan, według słów Jezusa Chrystusa, przepędzany jest „postem i modlitwą”. Post oczyszcza ducha ludzkiego, przywraca siłę duchową nad słabościami ciała. Duch ludzki został stworzony przez Stwórcę nie po to, aby służyć ciału i zewnętrznemu światu, lecz by odziedziczyć wieczne Królestwo. Cerkiew nawołuje: „Bracia, poszcząc ciałem, pośćmy i duchowo: pokonajmy wszelką jedność nieprawości”. W naszych nabożeństwach pokuta nazywana jest „sprawiającą radość”. Należy opłakiwać swoje grzechy i radować się z miłosierdzia Bożego. Skrucha rodzi radość, ponieważ skruszonej osobie znowu dawana jest radość z odpuszczenia grzechów i nadzieja, że zdrowe życie duchowe będzie kontynuowane. Oczyszczone sumienie widzi wiele dobra. Kiedy dusza pokocha Chrystusa, wiele jej się przebacza (Łk 7,47).
Kiedy przez pokutę zjednoczymy się z Chrystusem, Chrystus będzie z nami i żadne moce zła nie mogą nam zaszkodzić.
Taka jest droga współczesnego prawosławnego człowieka w walce ze złem. Święty Izaak Syryjczyk mówi: „Ten, kto dostąpi ujrzenia swojego grzechu, jest ponad tym, który dostąpił widzenia aniołów”. Święty Antoni Wielki dodaje: „Najwspanialszym ze wszystkich czynów, jakich człowiek może dokonać, jest wyznanie grzechów przed Bogiem, potępienie samego siebie i gotowość stawienia czoła każdej pokusie aż do ostatniego tchnienia”.
Prawosławny chrześcijanin wie, że nie ma takiego grzechu, który nie poddałby się w świetle pokuty. Pokuta to cecha ludzkiej natury. Łączy ona ziemię z niebem. To drabina, która prowadzi człowieka do niebios. Oczyszcza ona i usuwa wszelki grzech.
Głównym warunkiem pokuty jest wzajemne przebaczenie, do którego Cerkiew wzywa nas u progu św. Czterdziesiątnicy, w Niedzielę Przebaczenia Win.
Bracia i siostry! Zgodnie z naszą cerkiewną praktyką, w przededniu Wielkiego Postu, proszę Was wszystkich, dla siebie i całego duchowieństwa, o przebaczenie naszych grzechów: zgrzeszyliśmy słowem, czynem, myślą i uczuciami. Przebaczcie nam, grzesznikom.
„Nadziejo wszystkich krańców ziemi i tych, którzy są daleko w morzu, Boże, który zapowiedziałeś te święte, postne dni”, pomóż nam spokojnie i z korzyścią dla duszy przejść przez Wielki Post i oddać cześć Twojemu świętemu Zmartwychwstaniu.
Z Bożej łaski pokorny,
+ SAWA
Metropolita Warszawski i całej Polski
