Ławra Pieczerska w Kijowie, której historia powstania sięga połowy XI wieku, położona jest na dwóch wzgórzach w centrum Kijowa, na prawym brzegu Dniepru. Zajmuje obszar o powierzchni ponad dwudziestu hektarów, na którym wzniesiono ponad sto budynków i kilkanaście świątyń.
Na terenie kompleksu monasterskiego znajdują się podziemne korytarze z sześcioma cerkwiami, będące w minionych wiekach miejscem odosobnienia, postu i modlitwy wielkich ascetów.
W Bliższych Pieczarach, o długości 383 metrów, położonych pod ziemią na głębokości od dziesięciu do piętnastu metrów, znajdują się relikwie 73 świętych. W Dalszych Pieczarach, o długości 293 metrów, położonych na głębokości od 15 do 20 metrów, znajdują się relikwie 49 świętych.
Każdego roku po święcie Pięćdziesiątnicy, przed rozpoczęciem lub na początku postu piotrowego, w ławrze odbywa się tradycyjne przesuszanie i zmiana szat wszystkich świętych, których relikwie znajdują się w pieczarach. Wczesnym rankiem, po odczytaniu akatystu do świętych Kijowsko-Pieczerskich, ojcowie monasteru z bojaźnią Bożą wydobywają moszczy prepodobnych z drewnianych relikwiarzy i wynoszą je z pieczar na powierzchnię ziemi. Ten szczególny zwyczaj, praktykowany co najmniej od ponad stulecia, ma miejsce jedynie raz w roku.
Relikwie umieszcza się w pobliskim budynku w specjalnie przeznaczonych do tego celu pomieszczeniach. W atmosferze spokoju i nieustannej modlitwy zdejmowane są z wielką ostrożnością wyszywane szaty i białe koszule, po czym umieszcza się na relikwiach kartki z imieniem każdego świętego. Przez cały dzień przy moszczach czytane są modlitwy. Po wieczornym nabożeństwie relikwie przyodziewa się w szaty koloru zielonego i przenosi się je do pieczar, gdzie są ponownie umieszczane w drewnianych relikwiarzach. W takim stanie pozostają aż do początku kolejnego Wielkiego Postu, kiedy szaty zmieniane są wewnątrz pieczar na fioletowe lub czarne.
W podobny sposób w Wielką Sobotę nakładane są szaty koloru czerwonego, które pozostają aż do święta Pięćdziesiątnicy.
Potrzeba przesuszania szat związana jest z dużą wilgotnością powietrza wewnątrz pieczar, panującą tam temperaturą i ogromną liczbą pielgrzymów. Tę procedurę wykonuje się raz w roku nie po to, aby osuszyć relikwie, gdyż nie ma takiej potrzeby, lecz jedynie w celu wysuszenia szat i białych koszul, w które są one owinięte. Ze względu na dużą liczbę relikwii cały proces trwa kilka dni. Część tkanin rozwiesza się na zewnątrz i suszy się na świeżym powietrzu. Każdego roku w te dni, bez względu na prognozy pogody, zawsze jest słonecznie i ciepło. Zdarzało się, że w niektórych rejonach Kijowa ogromna ulewa zalewała ulice, a nad ławrą nie spadała ani kropla deszczu.
(ciąg dalszy dostępny w wersji drukowanej lub w e-wydaniu Przeglądu Prawosławnego)
Andrzej Charyło
fot. lavra.kiev.ua, pravlife.org
