To robi wrażenie. Kiedy się wjeżdża do Augustowa od południa i zachodu widać połyskującą kopułę budowanej cerkwi. Takiego widoku nad tym, dziś trzydziestotysięcznym miastem powiatowym, tłumnie odwiedzanym przez turystów, nie było od ponad stu lat.
Budowa cerkwi przy ulicy Mazurskiej 16 rozpoczęła się w 2016 roku, równolegle z nią zaczęła rosnąć plebania, w której od dwóch lat mieszka duchowny. I cerkiew z prawdziwego zdarzenia, i duchowny mieszkający na stałe – jeszcze paręnaście lat temu nie spodziewano się, że będzie to realne. Cerkiew Wniebowstąpienia Pańskiego, choć położoną w samym sercu miasta, trudno było znaleźć. To budynek w podwórku między kamienicami. Kiedyś był tu zakład wulkanizacyjny. Duchowny dojeżdżał z innych parafii.
Prawosławie w Augustowie ma kilkuwiekową metrykę. Parafia prawosławna została ufundowana w 1553 roku przez Zygmunta Augusta.
Pierwsza drewniana cerkiew stanęła na placu w środku miasta. W XVII wieku przejęli ją unici.
Po 1875 roku powróciła do prawosławia, została przebudowana. Poświęcono ją Kazańskiej Ikonie Matki Bożej.
Potem do Augustowa przybyło wielu żołnierzy armii rosyjskiej z rodzinami. Z myślą o nich zbudowano murowaną cerkiew świętych Piotra i Pawła. Pojawiła się jeszcze potrzeba zbudowania kolejnej świątyni w miejscowym garnizonie, cerkwi św. Mikołaja.
Podczas pierwszej wojny światowej większość prawosławnych mieszkańców opuściła miasto. Przyszedł trudny czas międzywojnia. Cerkiew garnizonowa stała się kościołem, cerkiew świętych Piotra i Pawła rozebrano, a Kazańskiej Ikony zamknięto, potem uległa zniszczeniu i też została rozebrana. Wierni zostali przyłączeni do parafii w Suwałkach.
W latach 50. minionego wieku kaplica została urządzona w domu jednego z wiernych.
W 1985 roku, w budynku po zakładzie wulkanizacyjnym, została wyświęcona tymczasowa kaplica. Miała być rozwiązaniem tymczasowym, w rzeczywistości stała się miejscem modlitwy na prawie czterdzieści lat.
(ciąg dalszy dostępny w wersji drukowanej lub w e-wydaniu Przeglądu Prawosławnego)
Natalia Klimuk, fot. autorka
Konto parafii:
Parafia Wniebowstąpienia Pańskiego
ul. R.Z. Augusta 4, 16-300 Augustów
Bank Spółdzielczy w Sokółce
32 8093 0000 0030 4498 2000 0010
