Home > Artykuł > Najnowszy numer > Na Preczystą w Mielniku

I jechał Wasilko za brata i prowadi jeho do Berestia i posła za nim ludi swoja i pomolisia Bogu swiatomu Spasu Izbawniku jaże jest’ ikona w gorodie Mielnice w wielice czestii i obieszczasia Daniło ukrasit ju – to najwcześniejsza, pochodząca z 1260 roku, informacja o cerkwi Narodzenia Bogarodzicy w Mielniku i ikonie Spasa Izbawnika. Cudowna to była ikona – Gołubiński w „Istorii Russkoj Cerkwi” wymienia ją wśród jedenastu najbardziej czczonych na Rusi, obok Włodzimierskiej czy Smoleńskiej. Ikona nie przetrwała do naszych czasów, cerkwie Preczystienskie stały tu przez całe wieki. Obecna, Narodzenia Bogarodzicy, obchodziła właśnie jubileusz 200-lecia. Uroczystości zaczął przygotowywać pokojny o. Mikołaj Mielniczuk, po jego nagłej śmierci w październiku ubiegłego roku, plany obchodów rozbudował nowy proboszcz, o. Chrystofor Wojcieszuk. Ich ukoronowanie, Liturgia, jak wszystko co ważne w życiu mielnickiej wspólnoty, odbyło się na Preczystą. Przewodniczył jej władyka siemiatycki Warsonofiusz, z którym współsłużyło ośmiu duchownych.

Na uroczystość przybyli ks. Kazimierz Jasielczuk z parafii rzymskokatolickiej w Mielniku, zastępca wójta gminy Mielnik Marcin Czerwiński, przewodniczący rady powiatu Henryk Boguszewski, prezes przedsiębiorstwa komunalnego w Siemiatyczach Mariusz Pyzowski, przedstawiciel Nadleśnictwa Nurzec Marek Demianowicz.

O znaczeniu święta Narodzenia Bogarodzicy, ale też niepokojących zjawiskach zachodzących w społeczeństwie mówił w kazaniu o. Eugeniusz Chodakowski.

Ze słowem do wiernych zwrócił się też władyka Warsonofiusz. – „Niech mi się stanie według słowa twego” – te słowa Marii na wiadomość o tym, że zrodzi Zbawiciela, zapoczątkowały nowy okres, okres zbawienia człowieka – podkreślił. Zauważył, że Bogarodzica okazuje łaski wszystkim ludziom, bez względu na wyznanie czy narodowość. Zwrócił uwagę, że żyjemy w czasach głębokiego materializmu, a sprawy duchowe spychane są na peryferie naszego codziennego życia, że grzech bywa nazywany sportem, że pandemia koronawirusa, z którą nie radzą sobie szczepionki, każe szukać jej przyczyn w odejściu ludzi od Boga. Pozdrowił nowego proboszcza, który z taką energią zajął się swoją nową parafią i – w nawiązaniu do obchodów – przywołał jego poprzedników o. o. Mikołaja Mielniczuka i Eugeniusza Niesteruka.

O. Eugeniusz Niesteruk był nastojatielem mielnickiej parafii przez 45 lat, czyli niemal jedną czwartą istnienia cerkwi jubilatki.

Podczas Liturgii i zaupokojnej litii modlono się za dusze wszystkich jej proboszczów. Każdy z nich, choć żyli w innych czasach i stawiali czoła odmiennym wyzwaniom, służył jak mógł Bogu i ludziom.

Sama budowa cerkwi (1821-1823), z ołtarzem skierowanym na wschód, wymaga wspomnienia co najmniej trzech osób. O. Floriana Zieńkiewicza, który cerkiew wybudował, jego poprzednika, „mądrego, uczonego, prowadzącego dobre życie” o. Jakuba Bielawskiego, który w testamencie ofiarował na tę budowę swoje środki, i burmistrza Mielnika, Jana Wierzby, który – jak głosi zachowany oryginalny, opatrzony pieczęciami dokument – zorganizował transport potrzebnych materiałów oraz przekazał na rzecz budowy 200 złotych polskich.

O. Chrystofor Wojcieszuk zaprezentował wiernym jego kopię. – To świadectwo nie tylko finansowego wsparcia budującej się cerkwi, ale także bogobojnego życia burmistrza – powiedział, bo w dokumencie podkreśla się jego częste przystępowanie do spowiedzi i priczastija, aktywny udział w pracach bractwa. Dodał, że wśród parafian są potomkowie Jana Wierzby.

Z okazji jubileuszu życzenia nadesłały władze samorządowe i powiatowe, także nadleśnictwo Nurzec.

Podczas krestnego chodu wyświęcono pamiątkowy, zwieńczony krzyżem obelisk oraz krzyż upamiętniający poprzedniego proboszcza, batiuszkę Mikołaja Mielniczuka.

Wcześniej, 18 września, odbyła się konferencja „200 lat cerkwi w Mielniku”. O badaniach archeologicznych na terenie cmentarza prawosławnego w Mielniku mówił mielniczanim, dr Grzegorz Śnieżko. Z wykładem „Parafia prawosławna Narodzenia Bogarodzicy w historii Mielnika” wystąpił prof. Antoni Mironowicz, referat o duchowieństwie prawosławnym parafii w Mielniku w XVI-XX wieku przedstawił Doroteusz Fionik. O. dr Piotr Fiedoruk mówił o cerkwi jako miejscu spotkania z Bogiem.

Prelegenci zgodzili się, że tak bogate dzieje mielnickich parafii wciąż czekają na swego badacza.

Jubileusz uczczono też koncertem – w niedzielę 19 września przed parafianami i turystami wystąpiły chóry z parafii prawosławnej w Mielniku i parafii Zmartwychwstania w Bielsku Podlaskim, męski zespół muzyki cerkiewnej Grabarka oraz zespół wokalny Omorfos.

Parafia oraz GOK zorganizowały plener malarski „200 lat cerkwi w Mielniku”. Nad sztalugami pochyliło się siedmiu artystów z Warszawy, Tarnowa i Mielnika. Obrazy z jubilatką w mroku śnieżnej zimy, otuloną kolorami jesieni, widzianą od strony Bugu i z przeciwległego wzgórza, przedstawiane w konwencji tradycyjnego pejzażu, z zastosowaniem nowoczesnych form abstrakcyjnych, a nawet technik cyfrowych oglądać można było nie tylko w Mielniku, tuż po Preczystej wyruszyły do Warszawy, gdzie zostaną zaprezentowane w ramach cyklu Słowiańskie Klimaty w galerii Rosyjskiego Ośrodka Nauki i Kultury.

Parafia wydała folder o cerkwi (takie plany miał już o. Mikołaj Mielniczuk) z tekstem obu mielnickich duchownych o. o. Chrystofora Wojcieszuka i Denisa Rusnaka, pięknymi zdjęciami Piotra Cieśli i opracowaniem graficznym Marianny Ośko.

Do historii parafii powrócimy w następnym numerze.

(ciąg dalszy dostępny w wersji drukowanej lub w e-wydaniu Przeglądu Prawosławnego)

Ałła Matreńczyk, fot. autorka, Piotr Cieśla