Home > Artykuł > Lipiec 2022 > Duchowa przystań w Kopenhadze

Duchowa przystań w Kopenhadze

W centrum Kopenhagi, dwieście metrów od pałacu królewskiego Amalienborg, oficjalnej rezydencji duńskich monarchów i rodziny królewskiej, znajduje się prawosławna cerkiew św. Aleksandra Newskiego. Przyciąga ona uwagę zarówno mieszkańców, jak i przyjezdnych swoją unikalną architekturą i złotymi kopułami. Wyraźnie wyróżnia się na tle ogólnego krajobrazu duńskiej stolicy, położonej na wschodnim wybrzeżu wyspy Zelandia i częściowo Amager.

Pierwsza cerkiew prawosławna w Danii powstała w połowie XVIII wieku przy ambasadzie rosyjskiej w Kopenhadze. Skupiała przede wszystkim społeczność związaną z dyplomacją i współpracą międzynarodową. W 1853 roku miejscowy kupiec E. Lassen zbudował dom przy Laksegade 6, gdzie przez dwadzieścia lat na piętrze mieściła się cerkiew.

Z inicjatywy cesarzowej Rosji Marii Fiodorownej Romanowej, księżniczki duńskiej, która była córką króla Danii Chrystiana IX i królowej Luizy Heskiej, powstała wolnostojąca cerkiew w Kopenhadze. Księżniczka, urodzona w rodzinie luterańskiej, przyjęła prawosławie i wyszła za przyszłego cara Aleksandra Romanowa, który w 1881 roku jako Aleksander III został cesarzem Rosji, królem Polski i wielkim księciem Finlandii.

2 kwietnia 1880 roku na koszt państwa zakupiono działkę przy Bredgade 53, a w następnym roku wydzielono trzysta tysięcy rubli na budowę nowej cerkwi. Siedemdziesiąt tysięcy rubli podarował cesarz ze swoich prywatnych środków.

Autorem projektu cerkwi był profesor Cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu Dawid Grimm, badacz sztuki bizantyńskiej, gruzińskiej i armeńskiej. Zaprojektował m.in. sobór św. Włodzimierza w Chersonezie Taurydzkim, sobór św. Aleksandra Newskiego w Tbilisi, sobór Podwyższenia Krzyża Pańskiego w Genewie, cerkiew św. Marii Magdaleny w Jerozolimie, cerkwie domowe w Nicei i Lugano w Szwajcarii.

Budowę świątyni w Kopenhadze nadzorowali dyrektor Królewskiej Duńskiej Akademii Sztuk Pięknych Ferdynand Meldahl i architekt miejski Albert Nielsen.

Rzeźbiony ikonostas, wykonany z drewna orzechowego, wraz z bizantyńskimi pozłacanymi ornamentami na ścianach, tworzą harmonijne połączenie. Panikadiło w kształcie krzyża wykonane z brązu nadaje wnętrzu dostojeństwa. Posadzkę z licznymi ornamentami ułożono z białego i czarnego marmuru. Na frontonie pod trzema kopułami w niszy umieszczono ikonę patrona świątyni, napisaną na płycie z kamienia wulkanicznego. Na dzwonnicy zawieszono sześć dzwonów o łącznej wadze 640 kilogramów, które nadal wzywają wiernych do wspólnej modlitwy.

Uroczyste poświęcenie cerkwi św. Aleksandra Newskiego odbyło się 29 sierpnia (10 września) 1883 roku w obecności Aleksandra III Romanowa, królowej Grecji Olgi Romanowej i króla Danii Chrystiana IX Glücksburga. Po rewolucji październikowej parafia należała do zachodnioeuropejskiego egzarchatu w jurysdykcji patriarchatu moskiewskiego, a od 1931 roku do zachodnioeuropejskiego egzarchatu parafii rosyjskich w jurysdykcji patriarchatu konstantynopolitańskiego. W 1983 roku decyzją kopenhaskiej wspólnoty cerkiew przeszła do diecezji berlińskiej i niemieckiej Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej za Granicą, do której należy do dziś.

W cerkwi po prawej stronie znajduje się kiot z ikonami i relikwiami, które należały do cesarzowej Marii Fiodorownej Romanowej. W świątyni szczególną czcią darzona jest Kopenhaska Jerozolimska Ikona Bogarodzicy, napisana na Świętej Górze Atos w monasterze św. Pantelejmona na początku XX wieku. W 1928 roku została przysłana do stolicy Danii jako dar dla cesarzowej. W piątek pierwszego tygodnia Wielkiego Postu w 1995 roku zaczęła wydzielać pachnące mirro, które wypływa z oczu Matki Bożej. Na ikonie Kopenhaskiej Jerozolimskiej Bogarodzicy nadal pojawiają się łzy, przede wszystkim podczas nabożeństw.

(ciąg dalszy dostępny w wersji drukowanej lub w e-wydaniu Przeglądu Prawosławnego)

Andrzej Charyło

fot. ruskirke.dk