Albania
Jubileusz arcybiskupa
Uroczystą Liturgią, odprawioną we wtorek 2 sierpnia w katedrze Zmartwychwstania Chrystusa w Tiranie, uczczono trzydziestą rocznicę intronizacji arcybiskupa Tirany, Durrës i całej Albanii Anastazego.
– Waszym najważniejszym wkładem jest duchowe podłoże, na którym opierał się pozostały trud: przesłanie Ewangelii, które nieśliście, nadzieja, przebaczenie, szacunek do każdego człowieka – powiedział na zakończenie nabożeństwa metropolita Korce Jan, podkreślając niezwykłą skalę i znaczenie posługi arcybiskupa.
W latach 1944-1967 autokefaliczna albańska Cerkiew prawosławna podlegała prześladowaniom ostrzejszym niż w większości krajów obozu socjalistycznego. Później było jeszcze gorzej. W latach 1967-1990 konstytucja zakazywała jakiegokolwiek przejawu religii, co doprowadziło do niemal całkowitego zniszczenia Cerkwi.
Władyka Anastazy, profesor Uniwersytetu w Atenach, przybył do Albanii jako patriarchalny egzarcha patriarchatu konstantynopolitańskiego w lipcu 1991 roku. Niecały rok później, na prośbę albańskich wiernych, patriarchat wybrał go na arcybiskupa Tirany, Durrës i całej Albanii. Intronizacja odbyła się 2 sierpnia 1992 roku.
W ciągu ostatnich trzech dekad nastąpiło nie tylko odrodzenie Albańskiej Cerkwi Prawosławnej, ale także jej całkowita przebudowa i rozwój we wszystkich obszarach.
Arcybiskup Anastazy, oddając Bogu chwałę i dziękczynienie za trzydziestoletnie służenie, przebiegające „u boku cennych współpracowników w trudnościach, smutkach, sytuacjach wydawałoby się bez wyjścia i w bólu, ale także w niezliczonych przypadkach błogosławieństwa Bożego” przypomniał, że „duchowni i wierni Cerkwi albańskiej z wdzięcznością pamiętają o inicjatywie patriarchatu ekumenicznego i przenikliwości kompetentnego komitetu patriarchalnego w sprawie przywrócenia naszej Cerkwi lokalnej i z serdecznym szacunkiem i szczerą miłością dziękują patriarsze ekumenicznemu Bartłomiejowi”.
Po Liturgii, w której uczestniczyli członkowie synodu, duchowni wszystkich metropolii albańskiej Cerkwi i, mimo roboczego dnia, wielu wiernych, w Cerkiewnym Centrum Kultury odbyło się zgromadzenie duchownych i osób świeckich.
Zgodnie ze statutem albańskiej Cerkwi zgromadzenie składa się z „członków Świątobliwego Synodu, członków Rady Duchowej duchowieństwa i świeckich, po dwóch przedstawicieli z każdego monasteru oraz dwudziestu duchownych i dwudziestu czterech osób świeckich reprezentujących mężczyzn, kobiety i młodzież z arcybiskupstwa i metropolii”.
Podczas zgromadzenia dokonano krótkiego przeglądu wielopłaszczyznowej pracy Cerkwi. Na zakończenie arcybiskup Anastazy określił modlitwę apostoła Pawła jako wskazówkę na dalszą drogę Cerkwi: Nie przestajemy się modlić za was i prosić (Boga), abyście doszli do pełnego poznania Jego woli, w całej mądrości i duchowym zrozumieniu (Kol 1,9).
Białoruś
I Międzynarodowy Festiwal Sztuki Chrześcijańskiej
Na Białorusi odbyło się jedno z najbardziej barwnych wydarzeń lata – I Międzynarodowy Festiwal Sztuki Chrześcijańskiej „Nieśwież Chrystusowy zaprasza”, poświęcony 1030 rocznicy prawosławia na ziemiach białoruskich. Centrum uroczystości stał się zamek w Nieświeżu. Rozbudowany kompleks architektoniczny był rezydencją starego magnackiego rodu Radziwiłłów.
– O zorganizowaniu takiego festiwalu myślałem od kilku lat – przyznaje o. Oleg Abramowicz, duchownik festiwalu. – W tym roku wspólnie z dyrektorem zespołu pałacowo-zamkowego, Dmitrijem Jaszczenko, doszliśmy do wniosku, że czas zacząć. I zaczęliśmy.
W festiwalu wzięło udział ponad siedemset osób z Białorusi, Rosji i innych krajów. Gościem honorowym był m.in. metropolita miński i zasławski Wieniamin, patriarchalny egzarcha całej Białorusi.
– Znany kompozytor Georgij Struve powiedział, że obecność chórów jest oznaką zdrowego narodu – podkreślił władyka. – Możliwość wykonywania dzieł duchowych pozwala wychowywać młodsze pokolenie w duchu szlachetności, wzniosłości uczuć. Festiwal, który dziś odbywa się po raz pierwszy, jest powołany w tym właśnie celu.
Festiwal otworzyła platforma dialogu „Świętość numer nr 1, czyli ikonografia Krzyża św. Eufrozyny Połockiej”, która odbyła się w sali teatralnej zespołu pałacowego. Głównym prelegentem był Oleg Jermołowicz, laureat nagrody „Za duchowe odrodzenie”, artysta-jubiler – autor kilku kopii Krzyża św. Eufrozyny Połockiej i Krzyża Turowskiego.
Wieczorem na głównym dziedzińcu zamku w Nieświeżu odbył się uroczysty koncert dwóch chórów – duchowieństwa metropolii petersburskiej i katedry Świętego Ducha w Mińsku. W programie znalazły się muzyka cerkiewna, klasyczna, ludowa oraz utwory autorów współczesnych. Także pieśni o Białorusi z repertuaru zespołu Pieśniary.
Tegoroczny festiwal był projektem pilotażowym, ale zapadła już decyzja o jego kontynuacji. Planuje się przy tym rozszerzyć liczbę uczestników i zakres prezentowanych rodzajów sztuki
Czarnogóra
Cerkiew i państwo
10 sierpnia w Podgoricy podpisano umowę o fundamentalnym znaczeniu Czarnogóry z Serbską Cerkwią Prawosławną. Poinformował o tym premier Czarnogóry Dritan Abazovic na kanale Telegram. „Podpisano umowę między Czarnogórą a Serbską Cerkwią Prawosławną” – napisał, zamieszczając zdjęcie z uroczystości. Pod dokumentem podpisy złożyli premier Czarnogóry Abazowicz i patriarcha serbski Porfiriusz.
Jak informuje telewizja państwowa Czarnogóry, obecni przy tym byli także metropolita Czarnogóry i Przymorza Serbskiej Cerkwi Joanicjusz oraz minister sprawiedliwości Czarnogóry Marko Kovacs.
Wcześniej, 8 lipca, projekt umowy z Serbską Cerkwią Prawosławną poparł rząd.
Prezydent Czarnogóry Milo Đukanović, po trzydziestu latach sprawowania władzy, w ramach stworzenia „czarnogórskiego narodu” próbował powołać kontrolowaną przez siebie „Cerkiew Czarnogóry”. Đjukanović wielokrotnie oskarżał Serbską Cerkiew Prawosławną o „monopol religijny” w kraju i oświadczył, że będzie dążył do autokefalii dla „Cerkwi Czarnogóry” na wzór Ukrainy. W tym celu przyjęto dyskryminującą Serbską Cerkiew Prawosławną ustawę „O wolności religii”, zgodnie z którą planowano skonfiskować Cerkwi niemal cały jej majątek, zgromadzony przez wiernych w ciągu ostatnich ośmiuset lat.
W odpowiedzi Czarnogórcy organizowali trwające ponad rok masowe protesty, w których uczestniczyła ponad połowa obywateli kraju.
26 stycznia 2021 roku, po długich zmaganiach, weszła w życie nowa, znowelizowana ustawa o wolności wyznania. Dokument zawiera zmiany poprawiające położenie wspólnot wyznaniowych.
Izrael
Odnaleziono ślady 1500-letniego monasteru
Niedawno, podczas ćwiczeń wojskowych w Izraelu, po raz drugi odkryto 1500-letni monaster z epoki bizantyńskiej. Znajdujące się w środkowym Izraelu ruiny klasztoru znane są jako Khorbat Hani lub Buri El Hanaya.
Po raz pierwszy odsłonięto je w 2002 roku, podczas budowy drogi. Archeolodzy już wtedy zaczęli przeprowadzać wykopaliska, informuje izraelski Haaretz. Podczas tych prac odkryto cerkiew z pięknymi wielobarwnymi mozaikami, inskrypcje z imionami przełożonych, wieżę, kielje, kuchnię, trapiezną, hotel dla pielgrzymów, ślady po wytwarzaniu wina i oliwy z oliwek, a także podziemny kompleks, wykorzystywany do pochówków kobiet i dzieci.
(ciąg dalszy dostępny w wersji drukowanej lub w e-wydaniu Przeglądu Prawosławnego)
na podst. spzh.news, pravoslavie.ru, church.by oprac. Ałła Matreńczyk
fot. pravoslavie.ru
