Albania
Nie dla autokefalii Prawosławnej Cerkwi Ukrainy
Albańska Cerkiew Prawosławna ponownie wyraziła sprzeciw wobec sposobu nadania przez Fanar autokefalii Prawosławnej Cerkwi Ukrainy, informuje serwis romfea.gr. W oświadczeniu synodu podkreśla się, że przyznanie ukraińskiej autokefalii nie przyniosło pokoju i jedności, a konsekwencje tej decyzji były „niekorzystne dla całego prawosławia”.
„Wszystkie przypadki raskołu, podobnie jak różne choroby, nie są leczone w ten sam sposób i każdy potrzebuje swojego rozwiązania”, dlatego nie należy porównywać autokefalii albańskiej Cerkwi z tomosem Prawosławnej Cerkwi Ukrainy.
Przypomnijmy, że w styczniu 2021 roku Cerkiew albańska oświadczyła, że nie zmieniła swojego stanowiska w sprawie Prawosławnej Cerkwi Ukrainy.
Apel o zwołanie Synaksy
15 listopada albańska Cerkiew zwróciła się do patriarchatu Konstantynopola z prośbą o zwołanie soboru zwierzchników lokalnych Cerkwi prawosławnych w związku z nadaniem utworzonej z połączenia dwóch rozłamowych struktur Prawosławnej Cerkwi Ukrainy autokefalii – poinformował grecki portal Romfea.
Cerkiew albańska przypomniała patriarchatowi konstantynopolitańskiemu o liście z 19 marca 2019 roku, w którym zaproponowała zastosowanie wobec ukraińskich raskolników „tej samej procedury, która doprowadziła do rozwiązania schizmy melicjańskiej przez I Sobór Powszechny”.
Synod Cerkwi Albańskiej, wspominając o potrzebie rozstrzygnięcia kwestii procedury nadawania autokefalii, podobnie jak inne Cerkwie prawosławne zaproponował i nadal proponuje zwołanie Synaksy Panprawosławnej, która „w Duchu Świętym rozwiąże ten, tak niepokojący wszystkich prawosławnych, problem”.
„Święta Eucharystia, sukcesja apostolska i synodalność są niezachwianymi fundamentami prawosławnej jedności, a stawką jest pokój i jedność prawosławia na całym świecie” – podkreślił Synod w apelu.
Białoruś
Pamięci metropolity Filareta
10 listopada w Bibliotece Narodowej Białorusi odbył się wernisaż wystawy „Miłosierne serce”, poświęconej pamięci pierwszego patriarchalnego egzarchy całej Białorusi, metropolity Filareta (Wachromiejewa, 1935-2021). Na ekspozycję złożyło się osiemnaście tablic z fotografiami, około pięćdziesięciu wydań książkowych udostępnionych przez bibliotekę im. metropolity Filareta (Wachromiejewa) Mińskiej Akademii Teologicznej. Wśród nich znajdują się ilustrowane pozycje, wydane z okazji jubileuszy hierarchy, materiały biograficzne, zbiory wybranych kazań, artykuły, rozmowy, w tym także ich tłumaczenia na język niemiecki i angielski, posłania bożonarodzeniowe i wielkanocne.
Publikacje dotyczą aktualnych problemów teologicznych, relacji między Cerkwią a państwem, religijnego, historycznego i społecznego powołania człowieka.
Organizatorami wystawy są Mińska Akademia Teologiczna i parafia świętego kniazia Aleksandra Newskiego w Mińsku.
W otwarciu ekspozycji wzięli udział rektor Mińskiej Akademii Teologicznej archimandryta Atanazy (Sokołow), dyrektor Biblioteki Narodowej Oksana Kniżnikowa, duchowni, pracownicy książnicy oraz zaproszeni goście. Z koncertem wystąpił laureat i zdobywca Grand Prix wielu międzynarodowych konkursów i festiwali Metropolitalny Chór Katedry Świętego Ducha w Mińsku, dyrygowany przez Witalija Sobolewskiego.
Wystawa będzie czynna do 1 grudnia, godziny otwarcia odpowiadają godzinom pracy biblioteki.
W ciągu 35 lat służby metropolity Filareta jako białoruskiego egzarchy odrodziły się historyczne eparchie i powstały nowe diecezje prawosławne. Otwarto 24 monastery żeńskie i 10 męskich. Kilkukrotnie wzrosła liczba parafii prawosławnych, powstały setki nowych, odbudowano wiele zniszczonych cerkwi i budynków sakralnych. Przy bezpośrednim udziale władyki zostały otwarte szkoły teologiczne, odrodziła się działalność wydawnicza i edukacyjna.
Umowa o współpracy zawarta w 2003 roku między Białorusią a Białoruską Cerkwią Prawosławną, która położyła podwaliny pod stosunki cerkiew-państwo w tym kraju, nie ma odpowiedników w postradzieckiej przestrzeni.
Cypr
Nowy zwierzchnik jeszcze w grudniu
Świątobliwy Synod Cypryjskiej Cerkwi Prawosławnej ogłosił datę wyboru nowego zwierzchnika, donosi churchofcyprus.org. Pierwszy etap procedury odbędzie się 18, drugi 21 grudnia. Tak więc Cerkiew cypryjska będzie obchodzić Boże Narodzenie z nowym zwierzchnikiem.
Po raz pierwszy zostanie on wybrany na mocy nowego statutu uchwalonego w 2010 roku. W przeciwieństwie do wyborów prezydenckich, w wyborach arcybiskupa mogą brać udział nie tylko obywatele Cypru. Każdy prawosławny chrześcijanin w wieku powyżej 18 lat mieszkający na Cyprze może głosować na jednego z kandydatów. Musi się jedynie wpisać na dostępną w każdej parafii listę wyborców.
W pierwszym etapie wyborów głosowanie odbędzie się w parafiach. Wszyscy, którzy zechcą głosować, otrzymają karty do głosowania z nazwiskami i zdjęciami kandydatów. W oparciu o wyniki tej tury, zostanie wyłoniona „krótka lista” trzech osób, które przejdą do drugiego etapu. W drugim etapie głosować będą jedynie członkowie Świątobliwego Synodu. Zwycięzca musi uzyskać bezwzględną liczbę, czyli więcej niż osiem głosów. W przypadku równej liczby głosów, o tym kto zostanie zwierzchnikiem, zadecyduje losowanie.
Dotychczasowy zwierzchnik Cerkwi cypryjskiej arcybiskup Chryzostom II zmarł 6 listopada (piszemy o tym na stronach 15-17).
Estonia
Prawosławie jest dominującą wiarą w Estonii
Według ostatniego spisu powszechnego 29 proc. ludności Estonii zadeklarowało przynależność do określonej religii, 58 proc. odpowiedziało przecząco, a 13 proc. nie udzieliło odpowiedzi na pytanie. W ciągu ostatnich dziesięciu lat liczba niewierzących wzrosła (54 proc. w 2011 roku). Wśród wierzących większość uważa się za prawosławnych (16 proc. ludności), drugim co do liczebności wyznaniem jest luteranizm (8 proc. populacji). Inne religie wyznaje 5 proc. ludności.
„Odsetek osób wierzących pozostaje stabilny, wzrósł natomiast odsetek osób, które nie należą do żadnej religii” – poinformował estoński urząd statystyczny. – Ten wzrost wynika z tego, że tym razem było mniej osób, które nie chciały odpowiedzieć na pytanie o religię, można więc przyjąć, że miały teraz bardziej zdecydowaną opinię – powiedział Terje Trasberg, główny analityk urzędu.
O ile odsetek osób uważających siebie za prawosławne nie zmienił się, to odsetek osób wyznających luteranizm wykazuje tendencję spadkową – od 14 proc. w 2000 roku do 8 proc. w roku bieżącym.
Chrześcijaństwo jest najbardziej rozpowszechnioną religią w Estonii. Aż 93 proc. osób deklarujących przynależność do religii stanowią chrześcijanie (w 2011 roku ten odsetek wynosił 97 proc.). Odnotowano wzrost udziału muzułmanów z 0,1 proc. w 2011 roku do 0,5 proc. w 2021.
Według najnowszych danych, kobiety są bardziej religijne niż mężczyźni – 32 proc. kobiet deklaruje przynależność religijną, a 55 proc. uważa się za niewierzące, podczas gdy w przypadku mężczyzn ten odsetek wynosi odpowiednio 25 i 63 procent.
W przedziale wiekowym od 15 do 29 lat za wierzących uważa się 14 proc. respondentów. Odsetek ten jest znacznie wyższy wśród osób starszych – 43 procent Estończyków w wieku 65 lat i starszych zadeklarowało przynależność religijną.
Odsetek ludzi wierzących wśród osób z wyższym wykształceniem wynosi 34 proc., z wykształceniem średnim 28 proc., a z wykształceniem podstawowym 21 proc.
Według statystyk Słowianie są znacznie bardziej religijni. Najmniej religijną narodowością zamieszkującą Estonię są Estończycy – tylko 17 proc. z nich deklaruje przynależność religijną, 71 proc. stanowią osoby niewierzące. Jeśli chodzi o Słowian za osoby wierzące określa się 65 proc. Białorusinów, 56 proc. Ukraińców i 54 proc.Rosjan, do Cerkwi prawosławnej należy odpowiednio 58 proc. Białorusinów, 47 proc. Ukraińców i 50 proc. Rosjan.
Ukraina
Jak w Perejasławiu przemocą cerkiew odebrano
Cerkiew św. św. Borysa i Gleba w Perejasławiu została wzniesiona w miejscu, gdzie w 1015 roku kniaź Borys został zabity na rozkaz swojego brata Świętopełka. Teraz w tym samym miejscu, jak tysiąc lat temu, Ukraińcy podnoszą ręce na Ukraińców, brat na brata.
W czerwcu 2022 roku wspólnota Ukraińskiej Prawosławnej Cerkwi (UPC) w Perejasławiu zorganizowała spotkanie, na którym potwierdziła swoją wierność Ukraińskiej Prawosławnej Cerkwi i metropolicie Onufremu. Mimo to zwolennicy Prawosławnej Cerkwi Ukrainy (PCU), po zorganizowaniu szeregu zebrań w terenie, bezprawnie „włączyli borysoglebską parafię” do swojej struktury. We wszystkich zebraniach brał aktywny udział mer Perejasławia Wiaczesław Saułko, zarzucając wiernym Ukraińskiej Prawosławnej Cerkwi kolaborację.
Niebawem doszło do znacznie gorszych czynów.
Wczesnym rankiem 5 listopada, kiedy było jeszcze ciemno, „grupa przechwytująca (rejderów, przestępców)” przedostała się na teren borysoglebskiej cerkwi w Perejasławiu i zaczęła wyważać drzwi do świątyni.
Proboszcz o. Igor Rodionow z matuszką wybiegli z plebanii, próbując im w tym przeszkodzić. W odpowiedzi atakujący ostrzegli ich: „Nie wtrącajcie się, bo was zabijemy, a wasze ciała zostaną odnalezione dopiero za tydzień”.
Tym razem nie zabili, „tylko” pobili. Piętnaście osób przewróciło batiuszkę na ziemię, obezwładniło gazem i kilkakrotnie uderzyło. Matuszce, która to wszystko nagrywała, siłą odebrano telefon i skasowano nagranie. Później proboszcza zabrała karetka.
Przedstawiciele PCU przepiłowali zamki, weszli do cerkwi, wynieśli antymins i zamknęli świątynię na swój zamek. O. Igor go przepiłował, zabrał zakupione z własnych funduszy obłaczenije, czaszę, diskos, księgi i zamknął cerkiew na swój zamek.
Wierni UPC w mediach społecznościowych nie kryli swego oburzenia.
Jedna z parafianek podkreśliła, że dopóki Prawosławna Cerkiew Ukrainy będzie przejmować cerkwie, na Ukrainie nie będzie pokoju. – Strasznie boli to, że ludzie są podzieleni na dwa obozy. Tak bardzo chciałabym, żeby nasza wiara zjednoczyła nas wszystkich. Przyjeżdżało do nas wielu pielgrzymów z różnych krajów i różnych części Ukrainy, mamy mirotoczywyj krzyż. Pragnę pojednania i jedności. Niech Bóg da nam siłę, byśmy pokonali ten raskoł, ponownie się zjednoczyli – dodała.
(ciąg dalszy dostępny w wersji drukowanej lub w e-wydaniu Przeglądu Prawosławnego)
na podst. spzh.news pravoslavie.ru, church.by
oprac. Ałła Matreńczyk
fot. spzh.news
