Kalendarz zawiera fotografie dzieci w cerkwi – z napisanymi przez siebie ikonami, w procesji, przyjmujące Święte Dary, usługujące. A dzieci w cerkwi, to nasza radość.
Unia Brzeska – zwodnicza iluzja zjednoczenia chrześcijan – tak nazwano międzynarodową konferencję naukową, świetnie zorganizowaną i przeprowadzoną na wysokim poziomie w Lublinie 28 i 29 października. Unie kościelne, zamiast jednać, prowadzą do rozłamów, konfliktów, a nawet rozlewu krwi – to przesłanie wyraźnie brzmiało w wystąpieniach badaczy tego problemu z Polski, Słowacji, Ukrainy, Rumunii, Stanów Zjednoczonych. W Przeglądzie obszerna relacja z tego wydarzenia.
Zmarł, w wieku 81 lat, arcybiskup Chryzostom II, zwierzchnik Cypryjskiej Cerkwi Prawosławnej. Zyskał za życia opinię „zdecydowanego przywódcy o jawnych podtekstach politycznych”. Żył, jak i wierni całej cypryjskiej Cerkwi, w sytuacji okupowanej przez Turcję części wyspy. Starał się więc być duchowym przywódcą „twardym ale sprawiedliwym”. Był bardzo gorliwy w swych inicjatywach ekumenicznych. Uznał niekanoniczną Prawosławną Cerkiew Ukrainy.
Ełcką prawosławną wspólnotę prowadzi od połowy 2022 roku o. Jan Kulik. Wyzwań dużo – dokończenie budowy dzwonnicy, remont wewnątrz i na zewnątrz cerkwi i przede wszystkim praca duszpasterska – bo jak dotrzeć do kilku tysięcy Ukraińców, rozsianych w całej rozległej ełckiej parafii – od Gołdapi, po Olecko i Grajewo.
W parafii w Choroszczy 30 lat temu, kiedy przyszedł to o. Andrzej Bołbot, pytano na zebraniu: Po co? Komu remontować, budować? Przecież nas za kilka lat tu nie będzie! Ale większość potrzebowała zmian. Praca więc trwa do dzisiaj. Zrobiono na prawdę dużo – wyremontowano cerkiew, wzniesiono plebanię, budynek gospodarczy, odzyskano prawie 40 hektarów parafialnej ziemi, zawieszono nowe dzwony, otoczono cmentarz kamiennym parkanem. I najważniejsze – wspólnota rozwija się.
Hezychastów umiejscawiamy w naszej wyobraźni na pustyni, w pieczarach, a tu piszemy o „miejskim” hezychaście, z samego serca stolicy, z Bukaresztu, o o. Sofianie (Boghiu), osobie wybitnej – ascecie i ikonografie, kontynuatorze tradycji nieustannej modlitwy, wieloletnim więźniu komunistycznego wymiaru „sprawiedliwości”, nauczycielu pokory i Modlitwy Jezusowej.
Czy PRL był „czarną dziurą”, okresem straconym? Na to pytanie szukamy odpowiedzi w książce, badawczo uczciwej, Andrzeja Walickiego „PRL i skok do neoliberalizmu. Jaruzelski. Solidarność. Zdrada elit”.
Zmarł, w wieku 57 lat, Mirosław Cimoszuk. Bywa, że szlachetność człowieka, jego wielkość serca uzmysławiamy w pełni dopiero po jego śmierci. Tak jest z Mirosławem. Ileż zrobił dla Cerkwi, rodziny, przyjaciół! Z jaką ofiarnością, pokorą, w ciszy niósł swój podwig. Dlatego po jego śmierci odezwały się siostry z monasteru Narodzenia Bogarodzicy w Zwierkach i jego przyjaciele – Roman Wasiluk, Jarosław Charkiewicz, Stavros Palivontas. Wszyscy malują portret człowieka niezwykłego.
Zmarł Jan Czykwin, poeta, profesor, wykładający na Uniwersytecie Warszawskim i Uniwersytecie w Białymstoku, historyk literatury, krytyk literacki, przewodniczący od czterech dekad stowarzyszenia literackiego „Białowieża”, człowiek, który zostawił po sobie wiele tomów poezji, w której każde słowo miało wagę, tę liryczną i intelektualną. Miał 82 lata. Był odznaczony medalem Gloria Artis.
Tym razem mamy Notatki z Orli, a nie Notatki z Wiejskiej Eugeniusza Czykwina. Orla obchodziła 6 listopada 80 rocznicę zagłady orlańskich Żydów – godnie, dostojnie, z szacunkiem do swoich dawnych sąsiadów, z dobrym słowem i takimi samymi wspomnieniami. Prawosławni orlanie bronili swoich sąsiadów, gdy w 1937 roku kilkunastu uzbrojonych w pałki endeków, prawdopodobnie z Łomżyńskiego przyjechało do Orli z zamiarem zniszczenie żydowskich sklepów. Prawosławni powstrzymali napastników. Już ci nie wrócili do miasteczka. W następnym roku po wielkim pożarze, gdy spłonęło ponad 200 domów, w większości żydowskich, Żydzi przez mieszkali u swoich chrześcijańskich sąsiadów. O tym w tekście posła „Pamiętamy o sąsiadach”.
Anna Radziukiewicz
