29 lipca w dniu Zaleszańskiej Ikony Matki Bożej i Męczenników Podlaskich na powstającej cerkwi w monasterze św. Katarzyny w Zaleszanach stanęły krzyże. Kamień węgielny pod budowę światyni położono cztery lata wcześniej.
Poświęcenia krzyży, po Liturgii i krestnym chodzie na miejsce śmierci zaleszańskich męczenników, dokonał metropolita Warszawski i całej Polski Sawa. W słowie hierarcha uświadamiał, że zebrani biorą udział w historycznym wydarzeniu, triumfie, który nastał po wielkim bólu. Przypominał, że wszyscy jesteśmy odpowiedzialni za Cerkiew.
29 stycznia 1946 roku szesnaście niewinnych mieszkańców Zaleszan poniosło śmierć za którą odpowiedzialność ponosi odział dowodzony przez Romualda Rajsa „Burego”. W 2020 roku, decyzją Soboru Biskupów PAKP ofiary zaleszańskie zostały kanonizowane.
Monaster św. Katarzyny powstał w Zaleszanach w 2007. W 2013 pewnej kobiecie ukazała się Matka Boża, na tej podstawie powstała Zaleszańska Ikona Bogurodzicy, której treść bezpośrednio nawiązuje do wydarzeń z 1946 roku. Święto Ikony ustanowiono na ostatnią sobotę lipca.
Natalia Klimuk, fot. autorka