Home > Z kraju > Paschalny Przegląd Prawosławny

Paschalny Przegląd Prawosławny

Zmartwychwstania dzień! Rozjaśnijmy twarz, ludy! Pascha, Pańska Pascha! Ze śmierci do życia, i z ziemi do nieba, Chrystus Bóg nas wiedzie, hymn zwycięstwa nucących. Tosłowa z kanonu paschalnego, jakże radosne, zamieszczone w paschalnym wydaniu PP.

Sięgnęliśmy po wspaniałą „Mowę na Zmartwychwstanie Chrystusowe według Łukasza Ewangelisty” Jana Złotoustego arcybiskupa Konstantynopola, pochodzącą z Kodeksu Supraskiego przetłumaczonego w ubiegłym roku na polski. Tekst skupia się na ogromnej bojaźni i lęku apostołów o swoje życie w straszne godziny sądu nad Chrystusem. Jakież to ludzkie, jakże powtarzające się w historii! Półtora tysiąca lat minęło od napisania tego tekstu, a on wciąż do nas przemawia.

„Chrystus Zmartwychwstał”, to tekst o radości paschalnej, ale i o cierpieniach wyznawców Chrystusa i ich prześladowaniach.

„Trzy dni przed….” jakże po mistrzowsku napisane krótkie opowiadanie Oksany Krysztalewej w tłumaczeniu dr Anny Jewdosiuk-Małek o tragicznej codzienności, tu przedpaschalnej i jakiejś świetlistej radości i nadziei, otulającej odchodzącą z tego życia bohaterkę opowiadania.

Przechodzimy do codzienności. Eugeniusz Czykwin po powrocie z Czarnogóry napisał o tym, jak nie udało się politykom w tym kraju wprowadzić scenariusza ukraińskiego, jeśli chodzi o niszczenie kanonicznej Cerkwi. Cerkiew obronili hierarchowie i lud, który masowo wychodził a modlitwą, ikonami i chorągwiami na ulice. Czarnogóra jest mała, liczy 450 tysięcy osób. Połowa z nich wyszła na ulice. To tak jakby w Ukrainie na ulicach modliło się ze 20 milionów ludzi.

Wracamy do „Kodeksu Supraskiego”, chociaż jego Rok minął, ale Kodeks wciąż żyje, trafił, wyprowadzony z zacisza gabinetów naukowych, do dość powszechnej świadomości. Tym razem piszemy o odsłonięciu rzeźby w postaci anałoju z otwartą księgą, ustawionej przy wejściu do siedziby Muzeum Podlaskiego w samym sercu Białegostoku. „Kodeks”, w tłumaczeniu na polski, zaprezentowano też na Uniwersytecie Jagiellońskim. Wydarzenie relacjonujemy.

Nie opuszczamy Krakowa. Z nim związany jest prof. Adam Stalony-Dobrzański, wybitny liternik, witrażysta i ikonopisiec, który był nieco przysłonięty sławą młodszego od niego Jerzego Nowosielskiego. I z tego cienia próbujemy go wyprowadzić, pokazując jego tytaniczny trud i jakże twórcze nawiązywanie do bizantyńsko-ruskiej tradycji ikonograficznej w cerkwiach choćby Michałowa i Gródka na Białostocczyźnie.

W Salonikach w połowie maja odbędzie się konferencja na temat styku między polityka a chrześcijaństwem w Europie. W związku z tym wydarzeniem zostało już wystosowane posłanie, podpisane m. in. przez Międzyparlamentarne Zgromadzenie Prawosławie dotyczące, kryzysu wartości w Europie, marginalizowania w niej głosu chrześcijan. W tekście „Europo, gdzie twoja idea?”, poddajemy w wątpliwość politykę Unii Europejskiej wobec chrześcijaństwa, która prowadzi do tworzenia „kontynentu niewiary”, na którym zanika także mądrość.

Cerkiew w Łodzi obchodzi w maju tego roku jubileusz 140-lecia jej wyświęcenia. O niezwykle ciekawej historii jej projektowania i budowy przez katolików, protestantów, Żydów i prawosławnych pisze Violetta Wiernicka.

Po wyborach”, samorządowych oczywiście, pisze o tym Eugeniusz Czykwin – kto przeszedł do władz lokalnych, kto mógłby do nich wejść ale nie wszedł, bo popełniliśmy błąd podobny do tego z wyborów sejmowych, jak spożytkować potencjał, który mamy. I przed nami wybory 9 czerwca do europarlamentu.

W dodatku „Sami o Sobie” jest bardzo wielkanocnie. Pascha u Łemków i na Podlasiu gości na stronach SoS-u.

Anna Radziukiewicz