Polityka jako przestrzeń do wyrażania chrześcijańskich wartości w codziennym życiu – tak sformułowano temat dużej międzynarodowej konferencji, która miała miejsce w greckich Salonikach od 15 do 17 maja. Jej organizatorami byli Międzyparlamentarne Zgromadzenie Prawosławia (IAO), Konferencja Kościołów Europejskich (CEC), Komisja Konferencji Biskupów Unii Europejskiej (COMECE), prawosławna metropolia Salonik oraz fakultet teologiczny Uniwersytetu Arystotelesa w Salonikach.
Konferencję przeprowadzono na zasadzie organizacji czterech „okrągłych stołów”. Ich tematyka to:
– państwowe/narodowe interesy a chrześcijańskie wartości wczoraj i dziś
– promocja chrześcijańskich wartości w przestrzeni publicznej, socjalnej i ekonomicznej
– chrześcijańskie wartości i ich wyrażanie w życiu Kościołów
– chrześcijańskie wartości i prawodawstwo na przykładzie sfery edukacji.
W „okrągłych stołach” zasiadali parlamentarzyści, hierarchowie kościelni, politycy, sprawujący ważne funkcje w rządach różnych państw, doradcy międzynarodowych instytucji i ministerialni, naukowcy, także kilku publicystów i jeden pisarz. To w istocie reprezentatywne grono, by prowadzić dyskusję na tak nabrzmiały dzisiaj temat.
Temat uznano za niezwykle istotny w sytuacji, gdy konstytucja Unii Europejskiej nie wspomina o wartościach chrześcijańskich i chrześcijaństwie w ogóle jako fundamencie kultury i cywilizacji europejskiej i kiedy europejskie instytucje polityczne stronią od obrony tych wartości i gdy na naszym kontynencie następuje szybkie odchodzenie od chrześcijaństwa. Temu zaś procesowi towarzyszą kryzysy ekonomiczny, polityczny i migracyjny, socjalny, przyrodniczy.
Do tematyki poruszanej na konferencji wrócimy.
Anna Radziukiewicz
Apel do instytucji europejskich, partii politycznych
i kandydatów na posłów do Parlamentu Europejskiego
Sygnatariusze niniejszej Deklaracji z niepokojem obserwują konsekwencje kolejnych kryzysów gospodarczych, imigracyjnych, zdrowotnych i energetycznych w Europie i na świecie, a także straszliwe wojny wokół nas. Wyzwaniom tym towarzyszy szerszy kryzys wartości na kontynencie europejskim, który kwestionuje zasady i instytucje demokratyczne. Obywatele europejscy są oczywiście świadomi trudności, jakie napotykają europejskie ośrodki decyzyjne, aby skutecznie reagować na powyższą rzeczywistość.
Jako przywódcy duchowi, religijni i polityczni oraz zwolennicy wizji europejskiej czujemy się powołani, aby wnieść swój wkład do ponownego zdefiniowania systemu priorytetów na rzecz stabilnej przyszłości Europy.
Kluczowe znaczenie ma koncepcja partycypującej demokracji i zapewnienie jak najszerszego udziału obywateli w podejmowaniu decyzji i zarządzaniu sprawami europejskimi. Ustaliliśmy, zwłaszcza podczas debat o przyszłości Europy, że znaczna część obywateli, którzy z ufnością patrzą na przyszłość Europy przez pryzmat wartości chrześcijańskich, nie ma możliwości samodzielnego i jasnego wyrażania swego stanowiska i opinii i dlatego czuje się marginalizowana.
Stwierdziliśmy także usunięcie niezbędnych odwołań do wartości chrześcijańskich w stosownych tekstach Unii Europejskiej. Jest to wyraźny dowód na to, że ignorowane jest znaczenie tradycji chrześcijańskiej jako „środowiska”, w którym kształtowały się dzisiejsze wartości europejskie. To właśnie w okresie przedwyborczym my, chrześcijanie, wyrażamy naszą gotowość do odbycia treściwego i pogłębionego dialogu politycznego, który może stać się również okazją do wyrażenia naszego zaangażowania na rzecz wartości europejskich i prawodawstwa UE.
Z żalem odnotowujemy, że wartości, które stosunkowo do niedawna były uważane za oczywiste, takie jak pokój, stabilność, dobrobyt i wzmocnienie siły prawa przeciwko prawu silnego, dziś upadły. Wśród znacznej części obywateli dominuje niepewność i strach co do przyszłości Europy i świata.
Strach skłania niektórych z nich do poszukiwania rozwiązań i duchowego wsparcia w zobiektywizowanej i zinstrumentalizowanej wersji tradycji, czasami zamaskowanej jako odwołanie do „tradycyjnych wartości”. W takich przypadkach pojęcia „ojczyzna” i „religia” są używane jako narzędzia, a kontrowersyjne postacie historyczne stają się bohaterami. Wszystko to dzieje się w podzielonej przestrzeni publicznej (Przemówienie Papieża Jana Pawła II w Santiago de Combostela (Hiszpania, 9 listopada 1982): https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/es/speeches/1982/ november/documents/hf_jpii_spe_19821109_atto-europeistico.html) w coraz większym stopniu charakteryzującej się polaryzacją i podlegającej dezinformacji szerzonej w cyfrowych sieciach społecznościowych. Zaburza to dialog i narusza wyważony odbiór opinii ekspertów i związanych z tym sprzeczności a także zasady społeczeństw demokratycznych.
(ciąg dalszy dostępny w wersji drukowanej lub w E-wydaniu Przeglądu Prawosławnego)
Komisja Konferencji Biskupów UE (COMECE)
Konferencja Kościołów Europejskich (KEK)
Międzyparlamentarne Zgromadzenie Prawosławia (MAP)
Razem dla Europy
