O prześladowaniach Ukraińskiej Prawosławnej Cerkwi, największej kanonicznej Cerkwi prawosławnej na Ukrainie, która przed wojną liczyła około 12 000 parafian, 12 551 duchownych, 262 monastery, 4620 mnichów i mniszki coraz głośniej mówi się w Stanach Zjednoczonych, obwiniając za to także amerykańską administrację. Wyraźnie podkreślił to podczas wystąpienia na Międzynarodowym Szczycie Wolności Religijnej w Waszyngtonie 6 lutego amerykański adwokat UPC Robert Amsterdam.
– Ukraińskiej Prawosławnej Cerkwi z tysiącletnią historią, od kilku lat represjonowanej przez władze sojuszniczej Ukrainy, grozi likwidacja – zaznaczył. Przyznał, że po raz pierwszy w swojej 45-letniej praktyce adwokackiej spotkał się z przypadkiem „kiedy dzieci Chrystusa są represjonowane z amerykańskich funduszy”. – Amerykańskie wsparcie i amerykańskie dolary stoją za zniszczeniem tej Cerkwi. Te plany były omawiane w 2014 roku przez panią Nuland i zostały zaakceptowane przez ówczesnego sekretarza stanu Pompeo.
Kiedy władze USA lobbowały za utworzeniem Prawoslawnej Cerkwi Ukrainy, „nikomu nie przyszło do głowy, że ukraiński rząd zdelegalizuje Ukraińską Prawosławną Cerkiew”. A UPC może przestać istnieć na mocy ustawy, zakazującej jej działalności już w maju tego roku.
Tę ustawę, przyjętą przez Werchowną Radę, potępił m.in. papież, Kościół anglikański, ONZ, Human Rights Watch.
Ukraińscy politycy, niszcząc UPC, chcieli uderzyć w Putina, a w rzeczywistości atakują swoich ludzi. Dzielą społeczeństwo w czasie, gdy potrzebna jest jedność. Amsterdam przyznał, że apelował do przyjaciół w ukraińskim rządzie, aby „oszczędzili Cerkiew, oszczędzili jego chrześcijańskich braci i siostry”.
– Mamy metropolitę umierającego w więzieniu pod sfingowanymi zarzutami (metropolitę Arseniusza ze Swiatogorska – red.). Serce mi pęka podczas rozmowy z jego rodziną. Podobnie jest z metropolitą Teodozjuszem. Dlaczego te niepotrzebne bezprawne oskarżenia są kierowane przeciwko członkom Cerkwi? Dlaczego 1500 świątyń zostało odebranych UPC i przekazanych tej nowej państwowej Cerkwi? Państwowej Cerkwi, która ma ikony Majdanu. Państwowej Cerkwi, która jest finansowana z pieniędzy z USA? Moim zdaniem Ukraina powinna uchylić ustawę 3894 i powrócić do świata demokracji i praw człowieka, które nasz rząd i inne rządy wspierają swoją krwią i finansami. Ataki na religię chrześcijańską są bezprawne. Jeśli uważacie, że ktoś zagraża bezpieczeństwu, oskarżcie go o zdradę. I powiem wam coś jeszcze o Ukraińskiej Prawosławnej Cerkwi – jest ona uznawana w krajach NATO. Cerkwie prawosławne w tych krajach uznają naszą Cerkiew – powiedział Robert Amsterdam.
Do tych tez adwokat powrócił w wywiadzie z Tuckerem Carlsonem. – Pięć lat temu na Ukrainie administracja Poroszenki, przy aktywnej pomocy rządu USA, utworzyła nową Cerkiew. W ten proces był zaangażowany Departament Stanu USA. Moim zdaniem, tę państwową Cerkiew zwaną PCU finansowało albo USAID, albo inne organizacje. Była to swego rodzaju operacja CIA, mająca na celu stworzenie Cerkwi, wolnej od tego, co postrzegano jako niebezpieczny wpływ Putina – powiedział. Dodał, że Departament Stanu w ten sposób jawnie naruszył konstytucję USA, „uczestnicząc w niszczeniu wolności religijnej w obcym kraju”. – Zbadaliśmy to, spotkaliśmy się z przedstawicielami wysokich kręgów władzy, którzy potwierdzili, że była to operacja rządu USA. Zrobiliśmy wszystko, co w naszej mocy i natknęliśmy się na mur ukraińskiej propagandy w Waszyngtonie.
Podkreślił, że PCU „ukradła 1500 świątyń UPC”. – Co gorsza, dopuszczano się bicia duchownych, parafian, mam to wszystko na wideo. Jeśli wejdziecie na stronę save-uoc.com zobaczycie te filmy. Starsi ludzie, których dzieci walczą na froncie, są często bici przez funkcjonariuszy SBU w kominiarkach, z nazistowskimi emblematami na rękawach.
Robert Amsterdam przyznał, że wszystkie jego wysiłki, zmierzające do przekazania amerykańskim politykom informacji o prześladowaniach UPC, spotykały się z niezrozumieniem.
Na spotkanie z nim nie zgodził się, poza Dickiem Durbinem, żaden przedstawiciel Partii Demokratycznej. Inaczej zachowali się Republikanie. Tu adwokat podkreślił wyjątkową postawę obecnego wiceprezydenta Vance’a.
– Ten senator jako jedyny miał odwagę wystąpić (w obronie UPC – red.), niech go Bóg błogosławi – powiedział prawnik. – Teraz jest już wiceprezydentem Stanów Zjednoczonych. Zawsze będę mu wdzięczny, ponieważ potraktował prześladowania dzieci Chrystusa bardzo poważnie. Był oburzony, że nasz rząd na to pozwala.
Vance jeszcze jako senator zapowiedział, że zniszczenie UPC będzie hańbą dla USA. To pewnie dlatego już teraz zagrożone parafie UPC bezpośrednio do niego zwracają się z prośbą o pomoc.
Jedną z przyczyn tak dużej amerykańskiej, właściwie zachodniej obojętności jest szeroka kampania władz ukraińskich, dyskredytująca zarówno Ukraińską Prawosławną Cerkiew, jak i Roberta Amsterdama.
Ukraińcy podpisali kontrakt o wartości 3,6 miliona dolarów z firmą PR w Waszyngtonie, aby zaatakować UPC i mnie – podkreślił prawnik. – Wypisywano o mnie niestworzone rzeczy, nazywano rosyjskim agentem.
Przyznał, że „Ukraińcy opracowali najbardziej wyrafinowaną kampanię propagandową i informacyjną”, z jaką kiedykolwiek się spotkał. – Nigdy nie widziałem, aby jakikolwiek kraj angażował się w tak kompetentną, wysoce profesjonalną dezinformację, o którą przy okazji oskarżają Rosjan. Nie ma dnia, w którym Rosjanie byliby przynajmniej w 10 procentach tak efektywni jak Ukraińcy.
W ostatnim miesiącu wypłynęły także inne bulwersujące informacje. Z opublikowanego na stronie Ukraine Crisis Media Center wspólnego oświadczenia przedstawicieli „społeczeństwa obywatelskiego” wynika, że już w 2019 roku ostrzegali oni nowo wybranego prezydenta Zełenskiego, że podejmowanie jakichkolwiek działań, mających na celu dyskredytację PCU czy wspieranie UPC będzie przekroczeniem czerwonej linii i doprowadzi do nieuniknionej politycznej niestabilizacji w państwie. Dokument podpisało ponad pięćdziesiąt organizacji, w większości grantobiorców Amerykańskiej Agencji Rozwoju Międzynarodowego ( USAID) i innych zachodnich fundacji, m.in. Ukraine Crisis Media Center, Detektor Media, Internews-Ukraina. Co charakterystyczne, autorzy oświadczenia bezpośrednio wskazali na swoją rolę w wydarzeniach z 2014 roku, nazywając siebie obrońcami „wartości, o które walczyli Ukraińcy podczas rewolucji Godności”
Także brytyjski dyplomata i analityk Alistair Crook przyznał, że w Ukrainie 90 procent lokalnych mediów istnieje dzięki pośredniemu lub bezpośredniemu finansowaniu przez USAID.
(ciąg dalszy dostępny w wersji drukowanej lub w E-wydaniu Przeglądu Prawosławnego)
Ałła Matreńczyk
