Zorganizowanie uroczystości 40-lecia istnienia Przeglądu Prawosławnego, jakie miało miejsce 16 maja w Białostockim Teatrze Lalek, było swoistym podziękowaniem naszym Czytelnikom za ich wierność, niektórym nawet za czterdziestoletnią, innym „dziedziczącym” czytanie pisma po swoich rodzicach, dziadkach albo wybierającym je jako odmienne na medialnym rynku, bo zamiast zła i sensacji oferujące drogę do przemieniania się, stawania się lepszym, wspólnego szukania prawdy i zachwytu nad pięknem Bożego stworzenia i pięknem dzieł ludzkich, powstałych z Bożego natchnienia.
Uroczystość była podziękowaniem tym, którzy w trudnych chwilach wspierali nas, którzy na potrzeby wydawcy Przeglądu, Fundacji Księcia Ostrogskiego, przekazywali 1,5 % swego podatku.
Chcieliśmy, by jubileusz przebiegał w duchu miłości. I tak było – takie odnieśliśmy wrażenie.
Jesteśmy niezwykle wdzięczni, że Województwo Podlaskie przyjęło na siebie rolę partnera strategicznego wydarzenia. Wsparło nas także Miasto Białystok.
List gratulacyjny, pełen wręcz ojcowskiego ciepła i troski, od Jego Eminencji metropolity warszawskiego i całej Polski Sawy odczytał arcybiskup bielski Grzegorz. „Marzyliśmy o czasopiśmie, wokół którego zjednoczy się i zaktywizuje prawosławna społeczność Podlasia. Nie przypuszczaliśmy, jak wielkie drzewo wyrośnie z tego malutkiego ziarna, które rzuciliśmy na podlaski rynek prasowy. (…) Kocham Was jak swoje Dziecko. (…) Dziękuję Wam za ten trud i Waszą miłość do Świętego Prawosławia (I Kor 13,13)” – takie między innymi brzmiały słowa metropolity (tekst listu drukujemy na stronie 8).
Jego Ekscelencja arcybiskup białostocki i gdański Jakub nawiązał w swoim słowie do pierwszego spotkania z Eugeniuszem Czykwinem, który wróciwszy w 1977 roku ze Świętej Góry Atos opowiadał w cerkwi św. Serafina Sarowskiego w Białymstoku na spotkaniu z o. Serafimem Żelaźniakowiczem o swojej niezwykłej w tamtych czasach podróży na Świętą Górę. I kiedy ukazał się pierwszy numer Przeglądu Prawosławnego, wtedy Tygodnika Podlaskiego, wiedział kto jest jego redaktorem naczelnym.
Władyka zauważył, jak różnił się Przegląd od pism wydawanych przez Cerkiew – Wiadomości PAKP i Wiestnika – jak szedł w stronę społeczną i ogólnopolską i stwierdził, że takiego pisma właśnie potrzebowaliśmy, choć pewne treści w nim zamieszczane budziły wątpliwości władyki. Arcybiskup z uznaniem mówił o pracy zespołu ludzi piszących i redagujących pismo i życzył dalszego jego trwania i rozwoju.
Na uroczystości nie mogli przybyć arcybiskupi – lubelski i chełmski Abel i przemyski i gorlicki Paisjusz. Obaj przesłali pisma gratulacyjne, odczytane ze sceny BTL.
Słowa arcybiskupa Abla brzmiały: „(…) pragnę przekazać serdeczne gratulacje oraz wyrazy wdzięczności za tytaniczną pracę i zaangażowanie na rzecz godnej promocji naszej Cerkwi.
(…) Nadrzędnym celem Waszej misyjnej działalności (…) pozostaje troska o budzenie świadomości i tożsamości prawosławnej naszej społeczności, zamieszkującej wszystkie regiony kraju. Równocześnie Wasza działalność promocyjna stanowi istotne ogniwo, integrujące naszych rodaków rozsianych na wszystkich kontynentach świata.
Panie Eugeniuszu, Pańskie zaangażowanie w rozwój medialnej działalności naszej Cerkwi, wraz z niestrudzoną redaktor Anią Radziukiewicz, to duchowy zasiew, który służy wychowaniu nowych pokoleń i rozwojowi Świętego Polskiego Kościoła Prawosławnego.
W imieniu duchowieństwa, swoim własnym i prawosławnych mieszkańców Chełmszczyzny i Południowego Podlasia gratuluję z okazji tak doniosłego jubileuszu i modlitewnie dziękuję za rzetelną pracę dla dobra Świętego Prawosławia”.
Arcybiskup Paisjusz napisał: „To moje pokolenie młodych seminarzystów wczytywało się w 1985 roku w pierwsze numery Przeglądu (wtedy Tygodnika Podlaskiego – dodatku do Tygodnika Polskiego). I dziś dziękujemy Bogu za ten wielki dar – za Was, którzy w ciężkim okresie lat 80. daliście nam światło naszej Wiary, Nadziei i Miłości.
Panie Eugeniuszu, Wam i całemu wspaniałemu Zespołowi Redakcyjnemu oraz wszystkim, którzy Was wspierają – dziękuję za dar służenia Cerkwi poprzez udostępnianie Czytelnikowi wiarygodnych informacji o prawosławiu w Polsce i na świecie. Łączę się duchowo z Wami w tej radosnej uroczystości przeżywania Waszego wiernego trwania w Chrystusie i jego Cerkwi. (…) Z głębi serca życzę, aby Dobry Pasterz, Pan nasz Jezus Chrystus, umacniał nieustannie swoją łaską wszystkich, którzy przyczyniają się do wielkiego działa, które wspólnie dajecie nie tylko wiernym naszej Cerkwi ale i wszystkim szukającym Prawdy.
Matka Boża niech otacza Was swoją Opieką”.
Otrzymaliśmy grawerton, podpisany przez Marszałka Województwa Podlaskiego Łukasza Prokoryma, przewodniczącego Sejmiku Województwa Podlaskiego Cezarego Cieślukowskiego, wicemarszałków i członków zarządu województwa: „W podziękowaniu za propagowanie historii i nauczania prawosławia w Polsce i na świecie”.
Łukasz Prokorym dodatkowo napisał: „(…) To wydarzenie nie tylko przypomina o sile słowa i wartości niezależnej myśli, ale też o ludziach, którzy przez lata konsekwentnie budowali przestrzeń do dialogu, tożsamości i wspólnoty.
Województwo Podlaskie zawsze czerpało swoją siłę z różnorodności. Przegląd Prawosławny przez cztery dekady dokumentował życie społeczności, dawał głos tym, którzy często pozostawali na marginesie debaty publicznej. Robił to uczciwie, z szacunkiem i profesjonalizmem. Dziś z dumą mówimy, że to jedno z najważniejszych pism społeczno-religijnych w kraju.
W imieniu Samorządu Województwa Podlaskiego dziękuję wszystkim twórcom i redaktorom za ich pracę i wytrwałość. Życzę kolejnych lat rozwoju (…)”.
Marszałka na naszej gali reprezentował radny Sejmiku Województwa Podlaskiego Igor Łukaszuk, jednocześnie dyrektor Liceum Białoruskiego w Hajnówce, który od siebie dodał, że Przegląd formował jego tożsamość jako prawosławnego Białorusina i jest pismu głęboko wdzięczny za to kształtowanie.
Prezydent Miasta Białegostoku Tadeusz Truskolaski napisał m.in.: „Dziękuję Państwu za spójny i konsekwentny program wydawniczy oraz towarzyszącą mu działalność informacyjną i edukacyjną, za nieustanną pracę związaną z propagowaniem idei Cerkwi prawosławnej.
Wierzę, że w nadchodzących latach nie zabraknie zapału do kontynuowania wyjątkowej misji (…)”.
Na uroczystość przybył wiceprezydent Miasta Białegostoku Marek Masalski, który jednocześnie wspominał, jak razem z Andrzejem Cetrą, jako młodzi bratczycy, przygotowywali do wysyłki paczki z Tygodnikiem Podlaskim.
Peter Lukić, proboszcz patriarszej katedry w Belgradzie: – My, chrześcijanie, wierzymy, że nic nie dzieje się bez Bożego błogosławieństwa. Przywożę tu błogosławieństwo patriarchy serbskiej Cerkwi Porfiriusza. Przybywam tu jako przewodniczący Pierwszego Belgradzkiego Towarzystwa Śpiewaczego, chóru, który przyjechał na festiwal w Hajnówce. Dziś mam honor pozdrowić redaktora naczelnego Przeglądu Prawosławnego – jego twórcę i założyciela Eugeniusza Czykwina z jego wspaniałymi pomocnikami i podziękować wszystkim za ich trud, dzięki któremu Przegląd istnieje 40 lat. Myślę, że pan Czykwin jest głównym sprawcą działalności oświatowej Fundacji im. Księcia Konstantego Bazylego Ostrogskiego. Pierwszy raz byłem w Polsce dwadzieścia lat temu i od tego czasu bacznie obserwuję jego działalność w polityce, Przeglądzie i fundacji. Skąd ma tyle sił? Jedynej odpowiedzi dostarcza Pismo Święte – temu kto idzie, Pan Bóg daje kroki.
W imieniu całego serbskiego narodu chciałbym podziękować redakcji i fundacji, że o nas pamiętają. Będziemy zawsze pamiętać o waszej pomocy w czasie strasznej wojny, kiedy bombardowano naród serbski i jego Cerkiew.
A jak będziecie świętować złoty jubileusz, wspomnijcie mnie w swoich modlitwach – zakończył gość z Belgradu.
– Przegląd Prawosławny jest unikalnym czasopismem – mówił gość z Mińska Kastuś Antanowicz, przewodniczący ogólnobiałoruskiego Bractwa Trzech Wileńskich Męczenników. – Przegląd w naszej działalności wydawniczej stał się punktem orientacyjnym – jak przygotowywać ciekawe pismo. Wzorowaliśmy się też i na waszych wydaniach książkowych. Nasza przyjaźń, zadzierzgnięta już w latach 90. przy poprzednim wieloletnim przewodniczącym Bractwa Mikole Matrunczyku, trwa do dziś.
(ciąg dalszy dostępny w wersji drukowanej lub w E-wydaniu Przeglądu Prawosławnego)
Anna Radziukiewicz, fot. Jarosław Charkiewicz
