W niedzielę, 18 maja, z okazji 81 rocznicy zakończenia bitwy o Monte Cassino, na Polskim Cmentarzu Wojennym odprawiono Liturgię. Nabożeństwu przewodniczył arcybiskup Jerzy, Prawosławny Ordynariusz Wojskowy. Na wzgórzu modlitewnie upamiętniono dowódców, żołnierzy i wszystkich bohaterów walk z 1944 roku, którzy odeszli na wieczną wartę. W nabożeństwie uczestniczyła część polskiej delegacji przybyłej na 81 rocznicę. Do modlitwy dołączały osoby odwiedzające w niedzielny poranek Polski Cmentarz Wojenny w Cassino. Wieczna pamięć bohaterom!
Marta Łuksza(za https://powp.wp.mil.pl/)
19 maja 1944 roku, zdobyciem bronionego zaciekle przez
hitlerowców monasteru, zakończyła się bitwa o Monte Cassino. W tym zwycięstwie, będącym chlubą polskiego oręża, znaczący udział mieli żołnierze 2 Korpusu Polskiego pod dowództwem gen. Władysława Andersa. Wśród nich było także wielu prawosławnych, którzy swoim poświęceniem po raz kolejny pokazali jak mocno umiłowali ojczyznę. Za czyny bojowe otrzymali wysokie odznaczenia wojskowe, w tym Order Wojenny Virtuti Militari i Krzyż Walecznych.
W szeregach 2 Korpusu Polskiego znalazło się ogółem 2375 żołnierzy wyznania prawosławnego (później ich stan zwiększył się do 2801 w styczniu 1945 roku), wśród nich 1231 Polaków, 794 Białorusinów, 336 Ukraińców, 8 Gruzinów i sześciu Rosjan. Mieli w pełni zapewnioną opiekę duszpasterską, a nawet posiadali własnego – pierwszego w historii Wojska Polskiego – prawosławnego biskupa polowego, którym został arcybiskup Sawa (Sowietow).
Przygotował on polskojęzyczny „Modlitewnik dla prawosławnych żołnierzy” i był pomysłodawcą pisma „Polski Żołnierz Prawosławny”, a ponadto powołał kapelanów wojskowych i ich zastępców oraz personel pomocniczy. Jego zastępcą został biskup Mateusz (Siemaszko). Warto dodać, że władyka Sawa był gorącym polskim patriotą, służącym ojczyźnie od samego początku, gdy przeszedł pod jurysdykcję polskiej Cerkwi w 1926 roku.
Aleksy Kaskiewicz z Australii w swoim liście wspomniał o ogromnym bohaterstwie i roli, jaką odegrał o. Włodzimierz Pietruczyk, jeden z kapelanów wojskowych w czasie walki: „W walce o Monte Cassino Włodzimierz Wasylewicz czołgał się od okopu do okopu i niósł pocieszenie prawosławnym żołnierzom. I tak, będąc dobrym nauczycielem, był też bohaterem. Po zakończeniu walk i zdobyciu wzgórza, Włodzimierz Wasylewicz rozmawiał z generałem Andersem i nalegał, aby został postawiony chociaż jeden prawosławny krzyż. Generał Anders obiecał mu to. W ten sposób na wojskowym cmentarzu na wzgórzu Monte Cassino trzecia część krzyży okazała się prawosławna”.
O. Włodzimierz przed wojną był wybitnym nauczycielem literatury w słynnym Rosyjskim Gimnazjum w Brześciu, co zachowało się w pamięci jego absolwentów na pokolenia.
Wiktor Gabrychowicz
