Inicjatywa społeczna „Nasza Pamięć” oraz Białoruskie Towarzystwo Historyczne z siedzibą w Białymstoku wznoszą pomnik na grobie św. Marii Pietruczuk, znajdującym się na cmentarzu prawosławnym w Maleszach koło Bielska Podlaskiego.
Maria Pietruczuk padła ofiarą napadu, dokonanego 2 lutego 1946 roku na wieś Szpaki przez oddział Pogotowia Akcji Specjalnej Narodowego Zjednoczenia Wojskowego pod dowództwem kpt. Romualda Rajsa pseudonim „Bury”. Maria oparła się wówczas gwałtowi. Zapłaciła za to życiem. Jeden z napastników strzelił do niej z automatu. W wyniku odniesionych ran dwudziestoletnia dziewczyna zmarła 6 lutego 1946 roku w szpitalu w Bielsku Podlaskim.
W 2020 roku Święty Sobór Biskupów Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego zaliczył Marię Pietruczuk w poczet Świętych Męczenników Chełmskich i Podlaskich.
W 2018 roku inicjatywa społeczna „Nasza pamięć” odnalazła szczątki Jej zapomnianego i zniszczonego grobu – połamanego krzyża i zwalonej płyty nagrobnej. Był w stanie grożącym unicestwieniu. Na naszą prośbę znany architekt, prof. Jerzy Uścinowicz, zaprojektował nowy pomnik, a specjalistyczny zakład kamieniarski podjął się jego realizacji. Ideę i projekt przedsięwzięcia pobłogosławił metropolita Sawa.
Dzięki hojności ofiarodawców zdołaliśmy zgromadzić 29 000 zł. Udało nam się za to kupić i sprowadzić ogromny kamienny blok granitowy, wznieść fundamenty, wyciąć kamienny krzyż, płytę nagrobną i elementy sarkofagu. Przed nami jeszcze budowa kamiennej absydy i panichidnika, wykonanie ikonografii i krzyży wieńczących oraz brukowanego otoczenia pomnika. Niestety, materiały budowlane i usługi znacznie podrożały. Do ukończenia wspólnego dzieła brakuje nam już środków finansowych.
Będziemy wdzięczni za każdą pomoc.
Ofiary na budowę pomnika można wpłacać na konto bankowe:
Białoruskie Towarzystwo Historyczne,
IBAN PL 70 1240 5211 1111 0000 4930 2882 z dopiskiem „Pomnik św. Marii Pietruczuk”.
Jerzy Kalina
