Cypr
Intronizacja zwierzchnika cypryjskiej Cerkwi
24 grudnia 2022 roku Synod Cypryjskiej Cerkwi wybrał nowego zwierzchnika, którym został metropolita Pafos Jerzy. Metropolita Jerzy otrzymał 11 głosów, metropolita Limassol Atanazy cztery, jedna karta do głosowania była pusta.
Metropolita Jerzy urodził się 25 maja 1949 roku we wsi Athienou na okupowanym przez Brytyjczyków Cyprze. Studiował na Wydziale Chemii Uniwersytetu Ateńskiego, a potem w Ateńskiej Szkole Teologicznej. Studia doktoranckie z chemii i teologii odbył w Anglii. Święcenia diakońskie przyjął 23 grudnia 1984 roku z rąk biskupa Salaminy Barnaby, a kapłańskie 17 marca 1985 z rąk arcybiskupa Cypru Chryzostoma. W latach 1985-1996 pracował jako profesor chemii, w 1994 zaczął pełnić obowiązki sekretarza Świątobliwego Synodu. 26 maja 1996 został wyświęcony na biskupa tytularnego Arsinoe, wikariusza biskupa metropolii Pafos, metropolitą Pafos został dziesięć lat później.
Metropolita Jerzy reprezentował Cerkiew Cypru na konferencjach prawosławnych oraz w dialogu ekumenicznym z Kościołem rzymskokatolickim, luterańskim i reformowanym. W lipcu 2013 roku wraz z delegacją Cerkwi Cypru wziął udział w uroczystościach 1025 rocznicy Chrztu Rusi. 23 lipca patriarcha moskiewski Cyryl nadał mu Order św. Aleksego moskiewskiego II stopnia.
Intronizacja nowego zwierzchnika Cerkwi cypryjskiej odbyła się 8 stycznia w katedrze św. Barnaby w Nikozji. W uroczystości wzięli udział zwierzchnik Cerkwi greckiej arcybiskup Hieronim, przedstawiciele Fanaru i innych Cerkwi lokalnych, delegacja Kościoła katolickiego, a także przedstawiciel Prawosławnej Cerkwi Ukrainy biskup Symeon (Szostacki). Obecni byli prezydent Cypru Nikos Anastasiadis, przewodnicząca Izby Reprezentantów Annita Dimitriou, ministrowie, mężowie stanu, liderzy oraz reprezentanci partii politycznych.
Przedstawiciel patriarchatu konstantynopola, arcybiskup Tiatyry, odczytał okolicznościowe posłanie patriarchy Bartłomieja. „Obejmujecie urząd zwierzchnika jednej z najbardziej historycznych Cerkwi na świecie, o którą Cerkiew Konstantynopola walczyła z miłością, której broniła i zawsze wspierała” – napisał patriarcha. Wezwał arcybiskupa Jerzego do kontynuowania dzieła zmarłego poprzednika Chryzostoma, „aby oddał samego siebie, Cerkiew wspólnej walce w obronie wiary w stuleciu, wstrząsanym nie tyle różnymi dogmatycznymi wierzeniami, co nową eklezjologią herezji etnofiletyzmu”.
Arcybiskup Jerzy podkreślił, że „dzisiaj, kiedy jesteśmy bardziej niż kiedykolwiek zagrożeni turecką żarłocznością, nie ukrywającą swoich aspiracji do podboju i turkizacji całego Cypru, Cerkiew nie może pozostać zwykłym obserwatorem”.
8 stycznia metropolita Morfus Neofit poinformował, że nie będzie mógł uczestniczyć w intronizacji nowego arcybiskupa Cypru, ponieważ będzie się modlił w tym czasie za uciskaną przez władze Ukraińską Prawosławną Cerkiew i jej zwierzchnika, metropolitę Onufrego. „Zawiadamiamy pełnię Cerkwi cypryjskiej, że Jego Eminencja metropolita Morfus Neofit pragnąłby uczestniczyć w intronizacji Arcybiskupa Cypru Jerzego w niedzielę 8 stycznia, ale woli pozostać w swojej skromnej kielii, modląc się zarówno za arcybiskupa Cypryjskiego jak i głęboko doświadczanego metropolitę Kijowa i całej Ukrainy Onufrego” – czytamy w opublikowanym na metropolitalnej stronie internetowej oświadczeniu.
Metropolita podkreślił, że metropolita Paweł, namiestnik Kijowsko-Pieczerskiej Ławry i jego otoczenie „byli zastraszani i nękani przez służby prezydenta Ukrainy Zełenskiego”, dodał że od wieczora 31 grudnia 2022 roku „kanonicznej Ukraińskiej Prawosławnej Cerkwi zabrania się odprawiania Liturgii w cerkwiach Górnej Ławry, co zagraża funkcjonowaniu całego kijowsko-pieczerskiego monasterskiego kompleksu.
Izrael
Zadzawka Siloe zostanie otwarta
Sadzawka Siloe (Siloam), w której według Ewangelii Jezus Chrystus uzdrowił niewidomego od urodzenia, a żydowscy pielgrzymi dokonywali rytualnego obmycia w celu oczyszczenia, zostanie całkowicie odkopana i po raz pierwszy otwarta dla publiczności – informuje portal Christian Post.
Izraelski Urząd ds. Starożytności, Izraelski Urząd ds. Przyrody i Parków oraz Fundacja „Miasto Dawida” oficjalnie ogłosiły rozpoczęcie wykopalisk w miejscu sadzawki Siloam w Jerozolimie. „Sadzawka Siloam w Parku Narodowym Miasto Dawida w Jerozolimie to miejsce o znaczeniu krajowym i międzynarodowym. Po wielu latach oczekiwania wkrótce rozpoczniemy prace w tym ważnym miejscu i udostępnimy je milionom gości i turystów, którzy co roku przyjeżdżają do Jerozolimy” – podkreślił w specjalnym oświadczeniu burmistrz Jerozolimy Moshe Lion. Sadzawka stanie się częścią trasy turystycznej, rozpoczynającej się w najbardziej wysuniętym na południe punkcie Miasta Dawida i kończącej przy Ścianie Płaczu. Turyści będą mogli więc podążać śladami starożytnych pielgrzymów, którzy dokonywali tutaj rytualnego obmycia w drodze do Świątyni.
Łaźnia została zbudowana 2700 lat temu, w VIII wieku p.n.e., za panowania sprawiedliwego króla Ezechiasza, o którym mówi się, że zbudował staw i wodociąg i doprowadził wodę do miasta (2 Krl 20,20). Ta sadzawka albo staw służyła mieszkańcom Jerozolimy jako rezerwuar wody pitnej, sprowadzanej tu ze źródła Gichon podziemnymi tunelami.
„Ze względu na znaczenie sadzawka Siloam została zrekonstruowana i rozbudowana pod koniec okresu Drugiej Świątyni, około dwóch tysięcy lat temu. Uważa się, że służyła ona wówczas jako mykwa – zbiornik wody do obmycia w celu oczyszczenia z rytualnej nieczystości. Tysiące pielgrzymów gromadziły się nad sadzawką Siloam, zanim zaczęły kierować się przez Miasto Dawida do Świątyni” – poinformował w oświadczeniu Izraelski Urząd ds. Starożytności.
W Ewangelii Jana czytamy: On [Jezus] splunął na ziemię, zrobił błoto ze śliny i namaścił nim oczy niewidomego, i rzekł do niego: Idź, obmyj się w sadzawce Siloam, co oznacza posłany. Poszedł, obmył się i przyszedł widząc (J 9,6-7).
Grupa brytyjskich i amerykańskich archeologów odkryła kilka stopni tej starożytnej łaźni już w latach 90. XIX wieku, a w latach 60. prowadziła tu wykopaliska archeolog Kathleen Kenyon (1906-1978) z Wielkiej Brytanii.
W 2004 roku jerozolimska kompania Gihon Water Company odkryła podczas pracy kolejne stopnie tego zbiornika wodnego. Badania przeprowadzone z inicjatywy Izraelskiego Urzędu ds. Starożytności pod kierunkiem archeologów, prof. Roni Reicha z Uniwersytetu w Hajfie i Eli Shukrona, doprowadziły do odkrycia północnej i wschodniej części zbiornika. A teraz po raz pierwszy będzie można zobaczyć go w całości.
Jerozolima
Zmarł były patriarcha
Po długiej i ciężkiej chorobie, 10 stycznia w wieku 84 lat spoczął w Panu były patriarcha Jerozolimy Ireneusz. Hierarcha kierował Cerkwią jerozolimską w latach 2001-2005.
Urodzony 17 kwietnia 1939 roku na greckiej wyspie Samos Emmanuel Skopolitis w 1953 roku zamieszkał w Jerozolimie. W 1959 roku został mnichem, przyjmując imię Ireneusz, a w 1965 roku otrzymał święcenia kapłańskie. Studiował teologię na uniwersytecie w Atenach. W 1981 roku został biskupem Hierapolis, a w 1994 roku metropolitą. Od 1979 do 2001 roku był egzarchą Grobu Świętego w Jerozolimie. Urząd patriarchy sprawował cztery lata. 6 maja 2005 roku Synod Patriarchatu Jerozolimskiego podjął decyzję o odwołaniu patriarchy Ireneusza, zarzucając mu zgodę na długoletnią dzierżawę, a według innej wersji – na sprzedaż firmom żydowskim cerkiewnego majątku na Starym Mieście. W czerwcu 2005 roku decyzją Synodu Patriarchatu Jerozolimskiego został złożony z urzędu, od tej pory był prostym mnichem.
Po czternastu latach, 25 lipca 2019 roku, Synod Prawosławnej Cerkwi Jerozolimy, już pod przewodnictwem nowego patriarchy Teofila, jednogłośnie odwołał poprzednie decyzje i przywrócił hierarchę do stanu z tytułem „byłego patriarchy Jerozolimy”. W oświadczeniu zaznaczono, że decyzja o przywróceniu Ireneuszowi dotychczasowej godności została podjęta m.in. w związku z pogorszeniem się jego stanu zdrowia. Były zwierzchnik Cerkwi jerozolimskiej został przyjęty na oddział intensywnej terapii z powodu obrzęku płuc i innych zaburzeń.
Kosowo i Metochia
Napaść na prawosławnych
Podczas świąt Bożego Narodzenia w Kosowie i Metochii Albańczycy dokonali kilku ataków na prawosławnych Serbów.
6 stycznia Albańczyk postrzelił z przejeżdżającego samochodu dwóch serbskich chłopców w Gotovuš. Doszło do tego nieopodal Štrpce, kiedy stryjeczni bracia Stojanović, w wieku 11 i 21 lat, nieśli choinkę. Obaj otrzymali rany postrzałowe i zostali przewiezieni do szpitala, gdzie udzielono im pomocy medycznej. Obecnie ich zdrowiu nie zagraża niebezpieczeństwo. Naoczni świadkowie podali numer rejestracyjny samochodu, z którego padły strzały, a miejscowa policja zatrzymała 33-letniego podejrzanego.
7 stycznia w Klokot tłum Albańczyków pobił młodego mężczyznę, który wracał z nocnej bożonarodzeniowej Liturgii w cerkwi św. św. Piotra i Pawła. Napadnięty z obrażeniami oka, ręki, brzucha i nóg trafił do placówki medycznej w Witinie.
(ciąg dalszy dostępny w wersji drukowanej lub w e-wydaniu Przeglądu Prawosławnego)
na podst. spzh.news, pravoslavie.ru, church.by oprac. Ałła Matreńczyk
fot. Wikipedia.org
