Wielkie dzieło budowy świątyni pomnika pod wezwaniem Świętej Sofii – Mądrości Bożej w Warszawie przy ul. Puławskiej 568, dobiegło końca. Jej wyświęcenie odbędzie się w niedzielę 14 maja.
„Świątynia Świętej Sofii – Mądrości Bożej – napisał w odezwie do wiernych metropolita Sawa – w swojej pięknej architekturze jest Pomnikiem Prawosławia ufundowanym przez nas tym, którzy ginęli w Powstaniu Warszawskim, łagrach i obozach w Oświęcimiu, Katyniu, Miednoje, Jaworznie, doświadczali przesiedleń przymusowych na Wschód czy Zachód. W ich intencji wznoszona będzie w tej świątyni modlitwa, uzmysławiająca nam wszystkim cierpienie naszych przodków”.
Wzniesienie Hagii Sophi w Warszawie ma ogromne, historyczne, znaczenie nie tylko dla nas prawosławnych w Polsce. Ma symboliczne znaczenie także dla światowego prawosławia, w szczególności dla prawosławnych słowiańskich narodów, które otrzymały chrzest z Bizancjum, z Konstantynopola, w którym z inicjatywy cesarza Justyniana (483-565) wzniesiono najwspanialszą świątynię chrześcijańską pierwszego tysiąclecia. Przestąpiwszy jej próg wysłannicy księcia Włodzimierza poczuli się zniewoleni jej niebiańskim pięknem. Po usłyszeniu ich relacji św. Włodzimierz przyjął chrzest i ochrzcił Ruś.
I tę konstantynopolitańską Hagię Sophię, dawną patriarszą katedrę, w lipcu 2020 roku przekształcono w meczet, co wywołało ból, smutek i żal wśród prawosławnych, a także chrześcijan innych wyznań na całym świecie, dla których świątynia jest symbolem chrześcijańskiej cywilizacji i kultury. Także najważniejsze dla wschodnich Słowian – poświęcone Mądrości Bożej świątynie, w Kijowie, Połocku i Nowogrodzie – zostały przez bolszewików zamienione w muzea i sprofanowane. Obecnie tylko w nowogrodzkiej Sofii, którą zwrócono Cerkwi, służone są Liturgie.
W tej sytuacji poświęcenie warszawskiej Hagii Sophi nabiera szczególnego znaczenia.
W uroczystości uczestniczyć będzie delegacja Międzyparlamentarnego Zgromadzenia Prawosławia, w skład której wchodzą parlamentarzyści z Grecji, Cypru, Serbii i Armenii (w pracach Zgromadzenia uczestniczą parlamentarzyści z 23 państw). Delegacja spotka się z marszałkiem Senatu Tomaszem Grodzkim i Sejmu Elżbietą Witek lub z którymś z wicemarszałków, a w sobotę 13 maja uczestniczyć będzie w Akademii Supraskiej w konferencji, w czasie której zostanie zaprezentowana polska wersja albumu „Hagia Sophia. Cerkwie Świętej Sofii – Mądrości Bożej na świecie”. Wydany w czternastu językach album był już prezentowany w wielu krajach, m.in. w Bułgarii, Grecji, Rumunii, we Włoszech, w Anglii, Parlamencie Europejskim w Brukseli.
W programie konferencji przewidziano wystąpienia Leonidau Panikosa (Cypr), profesora Aleksandra Naumowa „Hagia Sophia – Mądrości Bożej w kulturze dawnych prawosławnych Słowian”, prof. Jerzego Uścinowicza „Świątynie chrześcijańskie – sacrum w ruinie”, Aleksandra Corticia (Serbia) „Chrześcijańskie dziedzictwo Kosowa i Metochii”.
Początek konferencji, na którą czytelników serdecznie zapraszam, o godz. 10.00.
Eugeniusz Czykwin
