Haiti to państwo w Ameryce Środkowej, zajmujące zachodnią część wyspy Haiti, a także kilkadziesiąt mniejszych wysp w archipelagu Wielkich Antyli. Na zachodzie i południu otoczone jest przez Morze Karaibskie, a na północy przez Ocean Atlantycki. Kraj zamieszkuje ponad jedenaście milionów obywateli, z czego połowa to osoby poniżej dwudziestego roku życia. Językami urzędowymi są francuski i kreolski haitański. Jednym z głównych czynników utrudniających rozwój tego najuboższego państwa półkuli zachodniej jest podatność na klęski żywiołowe, czyli huragany oraz katastrofalne trzęsienia ziemi. Konstytucja Haiti zapewnia każdemu obywatelowi wolność wyznawania i przyjmowania religii według własnego wyboru oraz jej praktykowania, nauczania i uzewnętrzniania publicznie lub prywatnie. W latach 80. XX wieku rozpoczęła tam swą działalność prawosławna misja. Obecnie na Haiti zamieszkuje ponad trzy tysiące prawosławnych.
Historia pojawienia się prawosławia na Haiti związana jest z przybyciem do tego kraju ze Stanów Zjednoczonych w 1986 roku o. Michaela Grevza, który pracę misyjną prowadził jako przedstawiciel patriarchatu antiocheńskiego. Kontynuacją jego duszpasterskich trudów są dwie greckie parafie – św. Jana Chrzciciela w Pétionville oraz św. Jerzego i św. Nekatariusza w Pelerin, należące do metropolii Meksyku i egzarchatu całej Ameryki Środkowej i Karaibów.
W 1994 roku podjęto decyzję o utworzeniu rosyjskiej prawosławnej misji na Haiti. Powstało kilka wspólnot, w których zaczęto prowadzić działalność duszpasterską wśród rodowitych mieszkańców Haiti. Administratorem misji został wyznaczony w 1998 roku o. Gregory Williams, proboszcz parafii w Liberty w amerykańskim stanie Tennessee. Był założycielem wydawnictwa św. Jana z Kronsztadu, w którym opublikowano komplet Miniei, kalendarze liturgiczne, duchową literaturę. Dzięki jego staraniom prawosławna misja objęła cały kraj. Powstały parafie Narodzenia Bogarodzicy w Port-au-Prince, św. Augustyna z Hippony w Jacmel, św. Jana z Szanghaju i San Francisco w Les Cayes, św. Mikołaja Cudotwórcy w Cap-Haitien, św. św. Piotra i Pawła w Léogâne, św. Mojżesza Murzyna w Garde Cote, a także kaplica św. Doroty z Kaszyna w Port-au-Prince, stolicy Haiti. Przy niektórych cerkwiach utworzono szkoły podstawowe i średnie, gdzie obecnie kształci się kilkuset uczniów. Pomimo licznych trudności był to złoty okres prawosławnej misji na Haiti. Zwiększała się liczba wiernych, powstało centrum administracyjne, biblioteka. Duchowni starali się organizować regularne życie liturgiczne. W 2007 roku misję odwiedził biskup genewski i zachodnioeuropejski Michał (Donskow), który nowym administratorem uczynił o. Jeana Chenier-Dumaisa, a jego zastępcą o. Gregoire’a Legoute.
Dość skromne warunki i niełatwą sytuację lokalnych wspólnot prawosławnych pogorszyły w znaczącym stopniu trzy niszczycielskie huragany w 2008 roku, które przyniosły wiele strat materialnych. W 2009 roku podczas wizyty na Haiti metropolita nowojorski i wschodnioamerykański Hilarion (Kapral) wyznaczył proboszcza parafii w Miami na Florydzie i w Kostaryce, o. Daniela McKenzie, nowym administratorem misji, który tę funkcję pełni do dziś. Wkrótce udało się powołać kolejną parafię św. Ireneusza z Lyonu w Hinche, przy której utworzono szkołę podstawową i średnią, gdzie naukę pobiera łącznie około trzystu uczniów.
(ciąg dalszy dostępny w wersji drukowanej lub w e-wydaniu Przeglądu Prawosławnego)
Andrzej Charyło
fot. haitianorthodoxmission.org, orthodoxmission.org.gr, nytimes.com
Nicejsko–konstantynopolitańskie Wyznanie Wiary w języku kreolskim haitańskim:
Nou kwè nan yon sèl Bondye, Papa a, ki gen tout pouvwa, Li memm ki fe syèl ak latè, tout sa nou wè ak tout sa nou pa wè.
Nou kwènan yon sèl Senyè, Jezikri, sèl Pitit Bondye, ki ekziste pou tout tan nan Papa a, Bondye an Bondye, Limyè an Limyè, Bondye de verite an Bondye de verite, li ekziste, li pat kreye, se yon sèl ak Papa a, atravè li tout bagay te kreye. Pou nou, pou sali nou li desann sòt nan syèl: pa pouvwa Sentespri atravè la Vyèj Mari li te enkane, li te tounen moun. Li te mouri pou nou anba men Pons Pilat; li te mouri, li te antere. Sou twazyèm jou li te resisite jan sa te ekri nan Liv la; li te moute nan syèl li chita adwat Papa a. Lap retoune ankò nan laglwa pou jige moun ki vivan ak moun ki mouri, gouvènman lan p’ap janm fini.
Nou kwè nan Sentespri, Segnè a, li ki bay lavi, li soti nan Papa a. Ansam ak Papa ak Pitit la nou adore li, nou glorifye li. Li te mete pawol nan bouch pwofèt yo. Nou kwè nan yon sèl legliz katolik ak apostolik. Nou rekonèt yon sèl batèm pou padon peche. Nap tann rezireksyon moun ki deja mouri, Nap tann yon vi nouvèl nan mond lan k’ap vini an. Amen.
