„Śpiew wiary i miłości. Twórczość sakralno-muzyczna księdza Piotra Gutkiewicza”, to tytuł książki profesora muzyki i dyrygenta chórów cerkiewnych Włodzimierza Wołosiuka, czyli osoby w Polsce chyba najbardziej kompetentnej, by ocenić twórczość kompozytorską o. Piotra (1885-1961). Profesor zgromadził wszystkie jego ocalałe utwory, zapisane w rękopisach (31 dzieł) i wydał w zapisach nutowych, z komentarzem do każdego z nich oraz podjął się próby refleksji nad twórczością sakralną tego cerkiewnego kompozytora.
O. Piotr Gutkiewicz urodził się na Podlasiu we wsi Sokołowszczyzna. Uczył się w Wilnie w seminarium i tam ukończył kurs psalmistów. Z matuszką Anną wychował siedmioro dzieci.
Od 1913 roku dyrygował chórem cerkwi św. Mikołaja w Białymstoku.
Rok 1915, rok bieżeństwa, wyprowadził go aż na Syberię do Tomska. Tam przyjął święcenia kapłańskie. Do Białegostoku wrócił w 1922 roku, po drodze karnie odśnieżając syberyjskie tory. I tylko interwencja braci zwolniła go z obozu. Gutkiewiczowie zamieszkali przy parafii św. Mikołaja.
W 1930 roku o. Piotr założył chór młodzieżowy, pierwszy w Białymstoku, w przyparafialnej szkole podstawowej prowadził zajęcia z muzyki i uczył cerkiewnosłowiańskiego. Wraz z matuszką został pochowany na cmentarzu na Wygodzie.
Był samoukiem. Ale to w niczym nie obniża poziomu jego twórczości – zastrzega autor książki. Jego utwory były wykonywane przede wszystkim w cerkwi św. Mikołaja w Białymstoku, ale i wychodziły poza mury tej świątyni na Podlasiu.
Sięgali po nie tak znani cerkiewni dyrygenci, jak Piotr Domańczuk, o. Jerzy Mackiewicz, protodiakoni Bazyli Dubec i Aleksander Łysykiewicz. Brzmiały także podczas międzynarodowego festiwalu Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej.
Anna Jelisiejew, długoletnia chórzystka i solistka chóru katedry św. Mikołaja w Białymstoku, kompozycje o. Piotra Gutkiewicza zebrała i zapisała elektronicznie.
Włodzimierz Wołosiuk wyraża nadzieję, że publikacja ta upowszechni kompozycje o. Piotra, pracę dedykując uczestnikom festiwalu Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej z okazji jego czterdziestej edycji.
(ciąg dalszy dostępny w wersji drukowanej lub w e-wydaniu Przeglądu Prawosławnego)
Anna Radziukiewicz
Włodzimierz Wołosiuk, Śpiew wiary i miłości. Twórczość sakralno-muzyczna księdza Piotra Gutkiewicza, Warszawa 2021, ss. 132.
